Tuvalet Egitimi D?nemi ve Sorunlari

12 -36, Aylar arasindaki d?nemdir. Bu d?nem de, artik cocugun kendi ayaklari uzerinde s?yle bir durmasiyla, yurumeye baslamasiyla birlikte, yavas yavas "ortak yasam "ya da “sembiyotik yasam??? dedigimiz. surec c?zulmeye baslar, Artik cocuk kendi kendine kullanabilecegi birtakim yetenekleri kesfetmistir. Bu kesifle birlikte cocukta sonsuz bir merak baslar: merak ve karistiricilik, Her seye " benim " diyerek atilir, Dunyanin merkezinin kendisi oldugunu dusundugu cagdir bu. Her seyi eller, karistirir, her yere cikar, her yerden iner. Onun icin tehlike s?z konusu degildir. Butun ?grenebilecekleri denemek, algilamak ve uygulayarak kendisine katmak ister.

Dogaldir ki, bu arada ?zgurlugunun sinirlarini da zorlamaktadir cocuk. Bu d?neme  “?zerklik d?nemi??? diyoruz, yani her sey cocugun kendisinin elindedir ve b?yle olmasini ister. O yuzden de anne ile surtusmenin basladigi bir d?nemdir ,Sonsuz bir merak icinde ?zgurlugunun tadini cikarmak icin yola cikmistir o. Anne ise durdurmak, sinirlamak icin beklemektedir. “Dur, yapma, gitme, alma, cikma, elleme" seklinde  engellerle onun ardindadir. Bunun sonucu cocukta, anneye karsi, anneye y?nelik duygularinda bir catisma ortaya cikar. Bu d?nem cocugu bir yandan anneye bagimlidir, ondan tumuyle kopmamistir, gereksinim duymaktadir; Bir yandan da onun dediklerini yapmama, kendi sinirlarini anneye tanitma konusunda anneyle kiyasiya bir savasim icindedir, Bu ?zerklik savasimi kendini anneyle cocuk arasinda belirgin olarak kendini uc alanda g?sterir: Tuvalet egitimi, beslenme ve uyku alanlari.

Bu d?neme " anal d?nem ", "tuvalet egitimi d?nemi" de denilmektedir. Bu ?nemde artik agiz b?lgesi ?nemini yitirmis, anal b?lge ?zellik kazanmistir. Bu yaslarda cocuk icin kakasi ya da cisi. annesiyle girdigi savasta cok etkin araclardir, Bunlari istedigi yere, kendi istedigi zaman yapacaktir; sinir tanimak istemeyecektir. Oysa, bu d?nemde anne de ona tuvalet egitimini vermeye calistigi icin yer, zaman belirleme konusunda anneyle cocuk arasinda bir surtusme ortaya cikmaktadir. Yine uyku alaninda; anne cocugu belirli saatlerde yatirmak ister, cocuk ise uyumamakta, daha fazla uyanik kalarak dunyayi daha fazla tanimak istemektedir.
Beslenme alaninda da cocuk, bu ?zerklik duygusu ile hem yemeklerini kendi yemek, hem de bulastira ,bulastira, ortaliga d?kup sacarak yuzunu batirarak ve tadini cikararak yemek ister, Anne bu kez de temizlik, duzen konusunda ona bir seyler ?gretmek ister; cocugun doydugundan tam emin olmak ister. B?ylece, o bulastirdikca anne alacak ve aralarinda yine bir gerginlik ortaya cikacaktir,

Bu d?nemde cocugu tumuyle bos mu birakalim, yoksa cok mu dizginleyelim ? Bu d?nem cocugu hic sinir tanimak istemez, biz de onu sinirsizliga birakirsak bunun sonuclari ne olur? Bu d?nemde cocuklar hic sinirla tanismadiklarinda; engellendiginde ?fke n?betleri geciren, kural tanimaz, bencil, saldirgan bir istegi engellendiginde yere yatip tepinen, basini duvarlara vuran cocuklar olarak gelistirirler. Vurucu, kirici olurlar. cisini kakasini nereye, nasil yapacagini ?grenemeyen cocuklar kakayla, cisle dolasirlar; bundan dolayi hicbir kaygi duymazlar, yer ve zaman tanimazlar. Bir diger ucta, engeller yersiz ve asiri oldugunda, cocugun dogasina uymayan engeller konuldugunda neler ortaya cikar?

Bu d?nemde dagitici, merakli, hareketli, karistirici, ?zellikler g?steren cocuk fazlaca kisitlanip bu nitelikleri bastirilirsa; asiri uysal ,edilgin, kuralci olabilir; cocukta asiri titizlik, duzen duskunlugu gelisebilir.

Tuvalet egitimine cocuk fizyolojik ve ruhsal acidan hazir olmadan baslandiginda ya da asiri baskici, esneklige, egitimin baslangicindaki kucuk kacirmalara bile izin vermenin bir tuvalet egitimi ile cocuk ele alindiginda; bu d?nemde asiri baski ve denetim sonucu tuvalet egitimi kazanilsa bile cocuk daha sonraki yaslarda herhangi bir stres etmeni ile karsilastiginda cis ya da kaka kacirma ( enurezis , enkoprezis ) belirtileri ile birlikte tuvalet egitimi d?nemi icinde c?zumlenmemis olan surec yeniden gundeme gelir.

?yleyse, ?zerklik d?neminde biz cocuklari nasil ele almaliyiz? Bu d?nemde dogasi geregi asiri direnen, tutturan cocugun inadina inatla karsilik vermek, inadinin ustune gitme korkutmak gecersizdir ve olumsuz sonuclar verecektir. Tutturdugunda dikkatini baska alanlara cekmek farkli secenekler sunmak uygun bir tutum olabilir. Tuvalet egimi verirken sabirli, ufak aksamalarda abartili, titiz bir kaygilikla tepki vermeyen, egitimi oyunla veren ancak kararli bir ana baba tutumunun cok yarar saglayacagi bilinmelidir. cocugun cis ya da kakasinin gelmis olacaginin varsayildigi saatlerde tuvalete g?turmek, bu islemi uygun ve belirli araliklarda yinelemek ve haber verdiginde ?dullendirmek yeterli olacaktir.

Ayrica bu d?nem cocugu cok karistirici ve tehlike bilmez oldugundan, onu tehlikelerden korumak konusunda dikkatli davranmak gerekir. Tehlikelerden korumak icin cocugu busbutun kisitlamayarak; uygun ortamlari evin icinde rahatca oynayabilecegi, d?kup sacabilecegi k?seleri ona saglayabilmek yararli olacaktir,
Bu d?nem cocugun egitiminde “?zerklik d?nemi" nin gelisimsel ?zellikleri dikkate alinarak fazla kuralci, fazla baskili olmayan, cocugun kendi yetilerini taniyip kullanimina firsat taniyan ancak gerektiginde sinirlayici ve degisken olmayan bir tutum izlendiginde hem ocukla ana-baba arasindaki gerginlikler en aza indirgenmis, hem de cocugun d?nemsel nitelikle saglikli bir gelisim cizgisine dogru desteklenmis olur.

Bu yas cocuklarinda su oyunlari, toprak ve kum oyunlari, ses cikaran, vurmali, takmali oyunlar, takip cikarmali oyuncaklar, gerek karistiricilik, bulastiricilik, gerekse merak ve saldirganlik durtulerini bosaltma, y?nlendirme acisindan uygun oyun secenekleridir.