Kadin ureme organlarini, dis ve ic ureme organlari olarak iki b?lumde incelemek gerekir.

Dis ureme organlari ; buyuk ve kucuk dudaklar, klitoris, zar ve vajina (hazne) girisinden olusur. Vajina girisinin hemen uzerinde bir ureme organi olmayan idrar deligi de yer alir.

?c ureme organlari ; vajina, rahim (uterus), yumurtaliklar (overler) ve tuplerdir (rahim kanallari).

Kucuk dudaklar (labia min?r): Buyuk dudaklarin hemen altinda vajina girisini cevreleyen yaprak biciminde iki kucuk deri kivrimidir. Kil ve deri alti dokusu bulunmaz. Ancak kan damarlari ve sinirler acisindan zengindir.

Klitoris (bizir) : Kadin cinsel organinin ust b?lumunde kucuk dudaklarin bittigi yerde bulunur. Cinsel iliski sirasinda sertlesir ve duyarliligi saglar.

Zar (hymen): Vajina girisinden hemen sonra bag dokusu ve damarlardan olusan ince bir zardir. Zarin ortasi, adet kanamasinin disari atilmasini saglayacak bicimde aciktir. Ender olarak tumuyle kapali olabilir. ?lk cinsel iliski sirasinda zarda zedelenme ve acilma olur ve her zaman olmasa da bir miktar kanama g?rulur. Ancak bazi zarlar ileri derecede esnek olur ve cinsel iliskiye karsin kanamayabilir. Zar; bisiklete, ata binme, dusme ve benzeri durumlarda zedelenmez.

Rahim (uterus): D?llenme sonrasi yumurtanin yerlestigi ve gebeligin olustugu yerdir. Bebegin anne karnindaki gelisimi burada olur. Kas ve bag dokusundan olusur. Normalde 8 cm. uzunlugunda , 5 cm genisliginde ve 2.5 cm kalinliginda tersine duran bir armuta benzeyen bu organ, gebelik sirasinda bebegi, bebek esini ve bebek cevresindeki siviyi icinde barindirip, buyumesine izin verecek sekilde genisler ve tum karin boslugunu kaplar. Dogumdan sonra 6 hafta icinde yeniden gebelikten ?nceki sekil ve buyuklugune d?ner. Rahmin ic yuzu ince bir doku (endometrium) ile ?rtuludur ve her ay cocugun yerlesmesi icin hormonlarin etkisiyle kalinlasir, olusacak gebeligin en bastaki hali olan d?llenmis yumurta veya embriyonun yerlesmesi, saglik ve guven icinde buyumesi icin gerekli yatakligi yapar, besin maddelerini hazirlar. Eger gebelik olmazsa adet kanamasi seklinde disari atilir.

Tupler (rahim kanallari): Rahmin iki yanindan cikarak yumurtaliklara dogru uzanan 8 - 10 cm uzunlugunda boru seklinde kanallardir. G?revi yumurtaliktan atilan yumurta hucresini yakalayip, kendi icinde yumurtanin sperm tarafindan d?llenmesini saglamak ve d?llenmis yumurtayi rahim icine tasimaktir.

Overler (yumurtaliklar): rahmin her iki yaninda yaklasik 3.5x2x1 cm buyuklugunde, uzeri girintili cikintili iki organdir. ?kisinin icinde d?llenmemis, gelismeye hazir ortalama 400.000 – 500.000 yumurta vardir. Ergenlik (bulug) caginin baslamasi ile birlikte, her ay bunlardan bin kadari d?llenmek icin yola cikar, ancak cogu kez bir tanesi olgunlasir ve yumurtalik disina cikarilir. Atilan bu yumurta tup tarafindan yakalanir. Daha ender olarak birden cok yumurtanin uretilmesi ve d?llenmesiyle birbirinden farkli bebekler olusturmak uzere cogul gebelikler de olusabilir. Buna en iyi ?rnek cift yumurta ikizleridir.

Adet g?rme, her ay rahim icini d?seyen endometriumun zamanini doldurarak d?kulmesi ve az bir kanama ile rahimden vajinaya, oradan da disariya atilmasidir. Rahim icini d?seyen dokunun rahim duvarindan ayrilmasi sirasinda az bir kanama olusur, adet sirasinda ortaya cikan kanamanin nedeni budur.

Yumurtalikta her adet d?neminde bir yumurta olgunlasir. Yumurta olgunlasmasi adet kanamasinin ilk gunu baslar ve ortalama 14 gun surer. Olgunlasan yumurta disari adet kanamasinin 12-16 gunleri arasinda atilir. Tupler ise yumurta atilacagi zaman yumurtaliklarin uzerine bir el gibi yapisip vantuz gibi yumurtayi icine alir. Eger yumurta tup icindeyken cinsel iliski olmussa, kadina gecen ve rahimden yukariya dogru ilerleyen erkek tohum hucresi (sperm) erkekten getirdigi genetik ?zellikleri yumurtaya aktarir. Bu olaya ???d?llenme??? denir. D?llenmis yumurta b?lune b?lune cogalirken, rahim kanalindan rahime dogru iner ve rahim icine ulasinca adetin ilk gununden itibaren kalinlasan ve yumurtlamadan sonra bebegin yerlesmesi icin ?zel bir sekil alan rahmin ic yuzeyini d?seyen dokuya (endometrium) yerlesir. Rahim ic yuzeyini d?seyen dokudaki degisimler yumurta gelisirken ve atildiktan sonra yumurtaliklardan salgilanan hormonlarin etkisi ile olusur. B?ylece yeni bir bebegin olusum ?ykusu baslar. D?llenmis yumurta yerlestigi anda ceperlerinde binlerce hucre bulunan su dolu kucuk bir lastik top g?runumundedir. Daha sonra bu yapi icindeki hucrelerden bir kismi bebek olusumunu surdururken, bir kisim hucreler de anne ile bebek arasindaki iliskiyi saglayan bir yapiya, halk arasinda “cocuk esi??? denilen “plasenta??? ya d?nusur. Eger gebelik olusursa cocuk esi cikardigi hormonlarla hem yumurtaligin islevini ustlenir hem de rahim icini bebek icin uygun ortamda tutar. Gebelik olusmazsa cocuk esi olusmayacagindan yumurtaligin g?revini surdurecek hormonlar da olusmaz. B?ylece rahim ic yuzeyi dokusunun beslenmesi bozulur ve adet kanamasi ile atilir.

?lk adet g?rme yasi bir kizdan digerine degisir. 9 ile 16 arasinda herhangibir yasta olabilir. Adet d?ngusu, bir kanamanin baslamasindan, diger kanamanin baslangicina kadar gecen suredir. Kisiye g?re degisiklik g?sterebilirse de iki adet d?nemi arasindaki sure ortalama 28 gundur. 21 ile 35 gun arasindaki sureler normal kabul edilir. Bu d?neme yeni giren genc kizlarda ilk 1 - 2 yilda adet duzensizlikleri olabilir. Daha sonra adetlerinin belli bir duzende olmasi gerekir. Kanama miktari da kisiye g?re degisiklik g?sterir.

Adet d?nemleri birbirini izleyerek menopoza dek surer. Menopoz, adet kanamalarinin artik olmamaya basladigi d?neme verilen isimdir. Ortalama olarak 45 - 50 yaslari arasinda adet g?rme sona erer.

Hazirlayan Secdegulleri.Net ve Secdegulleri.Net Sitelerine Tesekkurler

Copyright © Asagi Homurlu Kasabasi Resmi Web Sitesi Yayıncı Firmalardan İzin alınarak. Yayınlanabilir.

Yayınlanma: 2005-09-06 (1029 okuma)