Kadinlarda Cinsel ?slev Bozukluklari

Cinsel istek bozukluklari
Cinsel istek genellikle cinsel yanit d?ngusunun ilk evresi olarak degerlendirilir. ?stek sadece psikolojik bir durum gibi g?runse de siklikla hormonal dengesizlik ya da tedavi gibi fiziksel durumlardan etkilenmektedir.

Azalmis cinsel istek Azalmis cinsel istek surekli olarak ya da yineleyici bir bicimde, cinsel fantezilerin ve cinsel etkinlikte bulunma isteginin az olmasi (ya da hic olmamasi).

Kisinin yasi ve yasam kosullari gibi cinsel islevselligini etkileyen etkenler g?z ?nunde bulundurularak cinsel istegin azaldigi ya da hic olmadigi yargisina varilir. ?stek burada cinsel icerikli ruyalar ve fanteziler, erotik materyele ilgi, cinsel etkinlikle ilgili arzularin farkinda olma, olasi cekici cinsel eslere y?nelik dikkatin olmasi ve cinselligin azalmasina iliskin hayal kirikliginin olmasi gibi durumlari kapsamaktadir. istegin olmasi cesitli fakt?rlere baglidir: biyolojik gudu, yeterli ?zguven, cinsellikle ilgili ?nceki deneyimlerin olumlu olmasi, uygun bir cinsel esin olmasi birlikte olunan kisi ile cinsellik disindaki alanlarda da iyi bir iliskinin olmasi. Bu alanlarin herhangi birinde sorun olmasi cinsel istegin azalmasi ile sonuclanabilir. Azalmis cinsel istek bozuklugu bazi durumlarda tum cinsel eslere ya da tum cinsel aktivitelere genellenebilir. Genellikle diger cinsel sorunlarla (orgazm olamama, kayganlasma olmamasi gibi) birlikte g?rulse de cinsel istegi az olan bazi kisiler cinsel olarak uyarilir ve orgazma ulasirlar.

Cinsel istek azalmasi hem fiziksel hem de psikolojik sorunlara bagli olarak ortaya cikabilir. Cinsel istegi azaltan fiziksel fakt?rler yaslanma, bazi ilaclar, agri, alkolizm, b?brek yetmezligi, kronik hastaliklar, n?rolojik durumlar ve hormonal dengesizliklerdir. Psikolojik nedenler arasindaki stres, kisilerarasi iliskilerdeki sorunlar, beden imgesiyle ilgili kaygilar, anksiyete ve depresyon istegi azaltabilir. ?liski ile ilgili sorunlar (guc cekismesi, catisma, dusmanlik), cinsel travma (tecavuz), ?nemli yasam olaylari (ailede birinin ?lumu, cocuk dogumu, tasinma gibi) ve cinsel iliski ile bazi olumsuz anilarin eslesmesi gibi durumlar da ?nemlidir. Bazen cinsel istek azalmasi bir iliskideki bozulmanin isareti olabilir.?fkeli, korkulu ya da zihni daginik kisiler genellikle cinsel yakinlik icin istek duymazlar. Cinsellikten uzun sure uzak kalmak da cinsel durtuyu bastirabilir.

Cinsel istegin az olmasi kadinlarda cinsellikle ilgili en yaygin sikayetlerdendir. Kadinlarin yaklasik %33'unun hayatlarinin bir d?neminde cinsel ilgi ya da istek azalmasiyla karsi karsiya kalacagi tahmin edilmektedir. Yas gruplarina g?re siklik degismektedir. 18-24 yaslari arasindaki kadinlarin %32'si cinsel istek azligindan etkilenirken bu oran 30-34 yas grubunda %29.5 ve 35-39 yas grubunda %37.6'dir. Cinsel istegin ne kadarinin normal oldugunu s?ylemek zordur. Genelde klinisyen bir cok fakt?ru-kulturel baglamda iliskinin ?zellikleri gibi- bir arada degerlendirmelidir. Ayrica cinsel esin cinsel istek duzeyi de-eslerden birindeki asiri istegi belirlemek icin degerlendirilmelidir. Bu arada eslerin birbirinden farkli cinsel istek duzeylerinin olmasi herhangi birinde psikolojik bir sorun oldugu anlamina gelmez. Cinsel temas ve doyum gereksinimi kisilere g?re degisebildigi gibi ayni kiside de zaman icinde farkli olabilir. Genel toplomda cinsel istek azliginin % 20 civarinda oldugu tahmin edilmektedir.

Cinsel tiksinti bozuklugu
Cinsel istegin daha siddetli bir derecede ortadan kalkmasidir. Cinsel tiksinti bozuklugu olan bireyler cinsel aktivetelerden kacinirlar, kendilerine cinsel y?nden yaklasildiginda korku, kaygi ya da igrenme ifade ederler. Bu durum belirgin bir sikintiya ya da kisilerarasi iliskilerde zorluklara neden olur. B?yle bir sorunu olanlarda cinsel uyaranlara yanit cok genis bir yelpazede ortaya cikabilir. Siddetli derecede cinsel tiksinti bozuklugu olan kisilerde cinsellikle ilgili durumlarda panik ataga varan sorunlar yasanabilir. Bu sorun travma sonrasi stres bozuklugu gibi baska psikolojik sorunlarla birarada g?rulebilir. Bu bozukluk tecavuze ugrama ya da cocuklukta istismar gibi cinsel saldiriya maruz kalinan durumlarda, cinsel birlesmenin agrili oldugu durumlarda ya da cinsel durtu ile utanc, sucluluk gibi duygular arasinda farkinda olunmayan bir baglanti oldugunda ortaya cikabilir.
 
Kadinlarda cinsel istegi artirmanin yollari
Sorunun karmasikligi ve bireylere ?zgu olusu g?z ?nune alindiginda  ise yarayan tek bir y?ntem olamayacagi aciktir. ?clerinde Viagra (sildefanil) de olmak uzere cinsel uyarilma uzerine etkili oldugu dusunulen bir grup ilac arastirilmaktadir. Bu ilaclarin cogu genital b?lgedeki kan akimini artirarak etkili olmaktadirlar. Hem kadinlar hem de erkeklerde testosteron libido acisindan ?nemli oldugundan cinsel istek azalmasinin tedavisinde kullanimi arastirilmistir. Kadinlarda yasla testosteronun azaldigi g?z ?nune alindiginda zaman icinde libidolarinda belirgin bir dusus farkeden kadinlarda yararli olabilir. Ancak cinsel istek azalmasi olan kadinlarin cogunda testosteron duzeylerinin normal oldugu da g?zden kacirilmamalidir. Testosteron tedavisi ile karaciger hasari, kalp hastaligi riskinde artis gibi yan etkiler olusabilecegi de dikkate alinmalidir. Secici ?strojen agonistleri premenapozal ve postmenapozal kadinlarda cinsel istegi artirabilir. Cinsel aktiviteden bir kac saat ?nce alinan metilfenidat gibi uyaricilar antidepresan tedaviye ikincil cinsel islev bozuklugu olan hastalarda cinsel yanitin d?rt evresini de artirmistir. Ancak uyaricilarin tedavide yeri belirsizdir. Bagimlilik, aritmi gibi yan etkileri de g?z?nunde bulundurulmalidir.

Cinsel istek ile ilgili calismalarin zor olmasinin nedenlerinden biri cinsel d?ngunun bu ilk evresine eslik eden acik fiziksel degisikliklerin olmamasidir. Cinsel d?ngude g?zlenen normal fiziksel degisiklikler ikinci evre olan uyarilma evresine dek baslamazlar. Azalmis cinsel istek bozuklugu tedaviye en direncli cinsel islev bozukluklari arasindadir. cogu hastada duyumsal kesif alistirmalari etkili degildir. Davranisci yaklasimdan cok psikodinamik yaklasimla hastaya cinsel sorunlarin k?kenini anlamasi ve cinsel hazzin ?nundeki engelleri asmasi icin yardimci olmak gerekebilir. Daha ?nce orgazm deneyimi olmayan kadinlar icin masturbasyon alistirmalari iyi bir yol olabilir.

Feromonlarin cinsel istek bozukluklarinin tedavisindeki yeri de giderek daha fazla arastirilmaktadir. Bunlar disinda egitim amacli erotik videolar da yararli olabilir. Ancak cinsel tiksinti bozuklugu olanlarda erotik videolar kaygiyi artirabilecegi icin ?nerilmez.

Cinsel Uyarilma Bozuklugu
Cinsel uyarilma cinsel yanit d?ngusunun ikinci evresidir. Cinsel uyarilmanin kesin olarak psikolojik bir y?nu olsa da ayni zamanda fizyolojik degisikliklerin g?ruldugu ilk evredir. Kadinlarda genellikle pelvik b?lgeye kan akiminin olmasi, vajinal islanma ve genisleme ile dis genitallerin sismesi ile karakterizedir. Bu degisikliklerin altinda yatan mekanizma cok acik olmasa da cinsel uyarilma otonom sinir sisteminin uyarilmasi ile iliskilidir.
 
Kadin Cinsel Uyarilma Bozuklugu (KCUB) Cinsel yanitin genel uyarilma y?nunun ortadan kalkmasidir. Bu durumda kadinlarda vaginal kayganlasma ya da genisleme olmadigi gibi erotik duyumlar da hissedilmez. Fiziksel temas tiksindirici gelebilir veya belli bir noktaya dek temas zevk verebilir. Uyarilma sorunu oldugunda orgazmla ilgili sorun da olacaktir. Bir arastirmada mutlu bir evlilikleri olan kadinlarin % 33'u cinsel uyarilmayi surdurmede zorluk tanimlamislardir.  Butun islev bozukluklari gibi KCUB da cinsel uyarima yaniti olan bir kadinda yasamin belli bir d?neminde ortaya cikabilir ya da en basindan beri yanit olmayabilir. ?slev bozuklugu yalniz belli durumlarda g?rulebilir ya da genellesmis olabilir. ?rnegin; yasam boyu ve durumsal KCUB olan bir kadin her zaman uyarilma guclugu yasayacak ve bu yalnizca esiyle ortaya cikacaktir.

Masters ve Johnson normal tepki veren kadinlarin ?zellikle adet ?ncesi d?nemde istekli oldugunu bulmustur. Yakin zamanli bir arastirma da bu sorunu yasayan kadinlarin adeti izleyen d?nemde daha istekli oldugunu belirlemistir. Bir ucuncu grup kadinin da tam yumurtlama (ovulasyon) d?neminde en yogun cinsel uyarilmayi hissettigi belirtilmektedir.

Cinsel uyarilma ile ilgili sorunlar bazi fiziksel durumlar ve yasam d?nemleri ile iliskili olabilir. Diyabet, sigara kullanimi, cinsel yolla bulasan hastaliklar ve sinir hasari hem kadin hem de erkekte cinsel uyarilmayi olumsuz etkileyebilir. Emziren kadinlarda vajinal islanmada azalma olabilecegi belirtilmistir. Menapoz d?neminde ve sonrasinda ?strojenin azalmasi da uyarilmayi zorlastirabilir. Bazi ilaclar da uyarilmayi bozabilir. Antidepresanlar, antihipertansifler ve antihistaminikler siklikla bu yan etkiye sahiptir.

Bu islev bozuklugunun en yaygin nedenleri arasinda sucluluk ve dusmanlik yer almaktadir. Sucluluk genellikle cinsel iliskiden hoslanma istegi ile bunu yapmaktan duyulan korku arasindaki ic catismayi icine alir. Dusmanlik siklikla esle ilgilidir. Kadinda cinsel uyarilmayi artirmaya y?nelik tedaviler Genital b?lgeye kan akimini artirarak ya da islanmayi kolaylastirarak etkinlik g?steren urunler uzerine denemeler surse de bunlar henuz deneysel duzeydedir. Bazi vazodilat?r kremlerin cinsel uyarilmayi duzeltici etkisi sinanmaktadir. Sempatik sinir sistemini uyaran ilaclar, yohimbin, sildefanil gibi agizdan kullanilan ilaclar da arastirilmaktadir. Bu ilaclar kan akimini artirarak ya da sinir sisteminin bazi b?lumlerini uyararak calisirlar. Efedrin cinsel uyarilmayi ve orgazmi artirabilir. Ancak bu konuda calismalar sinirlidir. Yan etkiler de kullanimi kisitlamaktadir.

Trazodonun cinsel uyarilmayi artirabildigi belirtilmektedir. ?te yandan kadinlarda depresyon tedavisinde cinsel yan etkileri olmayan antidepresanlar secmek de ?nemli g?runmektedir.Nefazodon ve mirtazapin bu y?nden daha guvenlidir. Kadin Orgazmik Bozuklugu Kadin cinsel yanitinin orgazm kismiyla ilgili bir bozukluktur. Bu durumda kadin cinsel olarak uyarilir ancak odaklanma, yogunluk ve sure yeterli oldugu halde orgazma ulasamaz. Yasam boyu orgazm bozuklugunda kadin bir esle ya da masturbasyon ile hic orgazma ulasamamistir. Bu bozuklukla ilgili olarak normalde varolan kisisel varyasyonlarin farkinda olmak ?nemlidir. Bir diger ?nemli konu da kadinin cinsel birlesme yoluyla orgazm olmamasinin kadinda bir sorun oldugu seklinde yorumlanmasidir. Birlesme olmadan klitorisin uyarilmasiyla orgazma ulasan ancak klitoris uyarilmadiginda sadece birlesme ile orgazma ulasamayan bir kadin orgazm bozuklugu olarak degerlendirilemez. cogu kadin birlesme sirasinda orgazma hem klitorisin elle uyarilmasi hem de penil vajinal uyarilma ile ulasirlar. Kinsey 35 yasin uzerindeki evli kadinlarin yalnizca %5'inin yasamlarinda hic orgazma ulasmadigini bulmustur. Orgazm sikligi yasla artar.

Kadin orgazm bozuklugunun en ?nemli nedenlerinden biri "cinsellik esittir cinsel birlesme" tarzi dusunmedir. Birlesme ve orgazmin baslica amac haline gelmesi orgazmi engeller.Kadinin esine kizgin olmasi da nedenlerden biri olabilir. Bir baska neden etkin olmayan cinsel tekniklerdir. Bazen kadin ve/veya cinsel esi etkili bir sekilde uyarmayi beceremez. Sevismek "bildigimiz" degil ?grendigimiz bir seydir. Kaygi da cinsel tekniklerin etkin olmasini etkiler. Cinsellikle ilgili aileden ya da dinden ?grenilenler de bazen kadinda kacinmaya ya da acikca etkin cinsel uyarimin reddedilmesine neden olabilir. Bazen kadin icin orgazm kendini kaybetmek anlamina gelebilir. Bu konudaki kulturel beklentiler ve sosyal kisitlamalar da oldukca ?nemlidir.

Orgazm bozuklugunun tedavisinde sildenafil kullaniminin yararli olduguna iliskin bilgiler vardir. Ayrica ilac kullanimina ikincil olan cinsel islev bozukluklarinda da yararli olabilir. Buspironun kadin orgazm bozuklugunda yararli olabilecegi de ortaya atilmistir.

Cinsel agri bozukluklari
-Vaginismus Vagina etrafindaki kaslarin birlesmeyi imkansiz hale getirecek sekilde istemsiz olarak kasilmasidir. Vaginismusun nedeni genellikle cinsel birlesme ile ilgili tiksindirici bir uyarandir. En sik rastlanan tiksindirici uyaranlar travmatik cinsel saldirilar, agrili birlesme ve travmatik pelvik muayenedir. Diger nedenler arasinda pelvik hastalik ve bilincdisi korku ve/veya sucluluk olabilir. Tedavide sistematik duyarsizlastirma, pubokoksigeal kas egitimi ve vajinal dilat?rlerin kullanimi beraberce ?nerilir. Esin isbirligi tedavinin etkinligini belirleyen en ?nemli etken gibi g?runmektedir.

-Dispar?ni cinsel iliski ile birlikte tekrarlayici ya da kalici genital agri olmasi. Tekrarlayici ya da kalici genital agri cinsel birlesme disindaki cinsel uyarilmayla da ortaya cikabilir. Dispar?ni vestibulit, vajinal atrofi veya vajinal enfeksiyon gibi tibbi sorunlara ikincil olabilecegi gibi psikolojik de olabilir ya da her iki durum bir arada etkili olabilir. Ayrica vajinismusa ikincil ya da islanmanin olmamasina bagli da olabilir. Tedavide nedene y?nelik tibbi ve cerrahi girisimler ?nemlidir. Ancak cogu kadin icin bu girisimlerin yani sira bilissel-davranisci terapi gerekli olmaktadir.  Kadin cinsel islevinde hormonlari rolu Hormonlar kadin cinsel islevinin  duzenlenmesinde ?nemli bir rol oynarlar. Hayvan deneylerinde ?strojenin duyulari etkiledigine iliskin kanitlar elde edilmistir. Menapoz sonrasindaki kadinlara ?strojen verilmesi vajina ve klitoristeki kan akimini artirir. Yaslanma ve menapoz sonucu en sik karsilasilan cinsel yakinmalar istek kaybi, agrili cinsel birlesme, cinsel yanitin azalmasi, orgazma ulasmada zorluk ve genital duyarligin azalmasidir. Islanmanin azalmasi ve duyarligin bozulmasi ?strojen duzeylerinin dusuklugu ile iliskilidir. Testosteron duzeylerinin dusuk olmasi cinsel uyarilma, genital duyarlik, libido ve orgazmdaki azalma ile birliktedir.

Hazirlayan Secdegulleri.Net ve Secdegulleri.Net Sitelerine Tesekkurler

Copyright © Asagi Homurlu Kasabasi Resmi Web Sitesi Yayıncı Firmalardan İzin alınarak. Yayınlanabilir.

Yayınlanma: 2005-09-06 (906 okuma)