Epilepsi
Epilepsi bir kisinin tekrar tekrar
epileptik n?betler gecirmesi ile niteli bir klinik durum yada sendromdur.
Epileptik n?bet beyinde zaman zaman ortaya cikan anormal elektriksel bosalimlarin
sonucu olarak g?rulen gecici n?rolojik disfonksiyon d?nemidir. Bir cesidi
disinda (status epileptikus) n?betler kisa surelidirve genellikle saniyeler
veya dakikalarca surer. Konvilziyon terimi n?bet sirasinda siddetli kasilmalar
oldugunu anlatmak icin kullanilir. Fakat kasilmalarin eslik etmedigi bir
cok n?bet cesidi de vardir. Epileptik n?betlerde bilinc degisikligi olabilir
veya olmayabilir. Yani kisi sonradan gecirdigi n?beti hatirlayabilir veya
hatirlamaz.
Genel nufusun yaklasik %2-5’inin ?murleri
boyunca en az bir epileptik n?bet gecirdigi bilinmektedir. Ancak 1000 kisiden
4-12’si kronik veya aktif epilepsisi oldugu ileri surulur. N?betlerin durma
sansi epilepsinin erken evrelerinde daha yuksektir. Tam bir iyilesmeden
sonra tekrarlama riski azdir. Uzun suredir devam eden epileptik n?betlerde
iyilesme olasiligi daha azdir. Epilepsinin yariya yakini ilk 4-5 yas icinde
baslamaktadir.
Epilepsi nedenlerine gelince uc ana
baslikta incelemek mumkun;
1- Kalitimsal etmenler:
Kendiliginden ortaya cikan epilepsileri altinda genelde kalitimsal etmenler
ortaya cikmaktadir. cocukluk caginda ortaya cikan epilepsilerde genetik
acidan kromozonlarda degisiklik oldugu kanitlanmistir. Epileptiklerin ailelerinde
epilepsi veya epileptik n?bet ?ykusune sikca rastlanir.
2- Beyin patolojileri: Dogum travmasi,
beyin ici kanama, beynin oksijensiz kalmasi, beyinin infeksiyonlari, metabolik
bozukluklar yeni doganda epileptik n?betlere neden olabilir. Kafa travmasi,
beyin damarlari hastaliklari, beyin icinde olusan kitleler v.b. eriskinlerde
epileptik n?betlere neden olabilir.
3- Sistemik patolojik surecler: Sistemik
hastaliklar metabolik ve toksik etmenler epileptik n?betlere neden olabilir,
fakat olusan n?betler neden olan etmen ortadan kaldiginda kendiliginden
durur. Fakat bu etmenlar beyinde kalici hasara yol acarsa n?betler temen
ortadan kalkmasina ragmen devam eder. Bazi ilaclarinda duyarli kisilerde
epileptik n?betlere yol actigi bilinmektedir.
Epileptik n?betler yapilan tetkikler
sonucu beynin kaynaklandigi b?lgesi dikkate alinarak parsiyel ve jeneralize
diye ikiye ayrilir. Bazi n?betler bebeklik d?neminde olustundan bunlar
siniflandirilamaz.
A-Parsiyel
Epileptik N?betler:
Basit Parsiyel
N?betler:
Bu n?betlerde hasta n?bet gecirirken
tek bir bulgusu vardir vucudun belirli bir b?lgesini tutar. ?rnegin bir
ayakta yada kolda kasilmalar nitelikli epilepsi turune basit parsiyel motor
n?betler denir. Bu turde n?bet basladigi yerde kalabildigi gibi belirli
bir duzene g?re ilerleyerek vucudun yarisini tutabilir. ?rnegin elde baslayan
konvulziyonlar sirasiyla ?n kola, ust kola, yuze ve dile, sonrada alt ekstremitelere
yayilabilir. Eger vucudun diger yarisina gecerse bilinc bozulabilir. N?bet
durduktan sonra kasilmalarin gelistigi tarafta kuvvetsizlik olabilir. Bunun
disinda basit duyusal n?betler gelisebilir bu turde bir ekstremitede, genellikle
elde ve parmaklarda uyusma-karincalanma, yanma ve nadiren agri gibi kisa
suren belirtiler olusabilir. Bu belirtiler lokal olabilecegi gibi vucudun
bir yarisini sarabilir. Deri yuzeyinde renk degisiklikleri (kizarma-solma),
sesler duyulmasi, kan basinci degisiklikleri, sadece bilinc bulanikliginin
eslik ettigi bir cok cesit parsiyel epileptik n?betler olusabilir.
Kompleks
Parsiyel N?betler:
yukarida s?zu edilen n?betlere bilinc
bozuklugu eslik ettiginde kompleks parsiyel n?betler teriminin kullanilmasi
?nerilir. Duyusal n?betlerde parsiyel epileptik n?betlerden farkli olarak
hissedilenler basit isik cakmasi veya sekilsiz bir g?runtu yerine hastanin
gecmis yasamindan bir sahne, g?runtuleri, sesleri, kokulari, lezzetleri,
duygulariyla tekrar yasanir. Fakat hastalar hissettiklerin seylerin gercekle
bagdasmadiginin bilincindedirler.
B-Jeneralize
Epileptik N?betler:
Jeneralize epileptik n?betleri birkac
baslik altinda toplamak mumkun. Petit mal dedigimiz ve ani bilinc kaybi
ile birlikte konusma yurume, yeme gibi motor aktivitelerin kesilmesiyle
niteli sekli en sik g?rulenidir. N?bet sirasinda vucut pozisyonu korunur
ve hasta yere dusmez, g?zler bakakalmis gibidir, iletisim kuramaz ve hasta
etrafinin farkinda degildir. Ani iletisim bozuklugu, tek bir kasta veya
kas grubunda ani, kisa sureli kasilmalar v.b. sekillerde ortaya cikabilir.
Hastada bilinc kaybi olusur.
Epilepsinin acil mudahale gerektiren
epileptik n?betlerin aralarinda normal d?nem olmadan, ardarda birbirlerini
izlemesi seklinde ortaya cikabilir. Normal kosullarda epilepsi tanimina
uygun olarak, ilk epileptik n?beti izleyen bir yil icinde en az bir n?bet
daha geciren hastalara antiepileptik tedavi baslanir. Kullanilacak ilac
n?bet tipine g?re secilir. Tedavide bazen tek ilac kullanimi yeterli gelmediginde
coklu ilac kullanimi uygulanabilir. Tedavide ilacin kullanimindan cok bu
ilacin kan seviyesi tedavide ?nemlidir. Bazi ilaclarin yeterli kan seviyesine
ulasmasi 14-30 gun alabilir. Tedavide asil amac n?betlerin durdurulmasidir
ve verilen ilac tedavisi ile yuksek oranda n?betler durdurulmaktadir. N?betleri
tam olarak durdurulmus hastalarda tedaviye ayni ilac ile ortalama 3-5 yil
devam edilebilir. Bu nedenle doktor tavsiyesi olmadan kullanilan ilac kesilmemelidir.
Bu surenin sonunda ilac kesildikten sonra tekrar n?bet gecirme riski %25
kadardir. ?lac kullanmaya basladiktan sonra ilk haftalarda ilaca bagli
vucutta bazi tepkiler g?rulebilir. Tedavinin baslangicinda deri d?kuntuleri
olabilecegi akilda tutulmalidir. Tedavinin ilk bir ayi icinde birkac kez
tam kan sayimi ve karaciger fonksiyon testlerinin kontrolu icin doktora
basvurulmalidir. Tedavinin en uygun ilac ile uygun dozda, surede yapilmasi
hastaligin tedavisinde cok ?nemlidir. Bu nedenle tedavinin her asamasi
uzman hekim tarafindan takip edilmelidir.
Copyright © Asagi Homurlu Kasabasi Resmi Web Sitesi Yayıncı Firmalardan İzin alınarak. Yayınlanabilir.