Multipl Skleroz
Hazirlayan:
Dr. Aylin ?cal
Ankara Üniversitesi
Tip Fakultesi, N?roloji A.D.
Multipl Skleroz (MS), beyin ve omirilikten
olusan santral sinir sistemindeki sinir kliflarinin harabiyeti sonucu olusan
bir hastaliktir.
Hastalik cesitli cgrafi b?lgelerde
daha sik g?rulmektedir. ?rnegin, en sik g?ruldugu b?lgeler Kanada ve Kuzey
Avrupa'dir. Ülkemiz, MS acisindan orta riskli bir b?lgedir. Hastaligin
tam irsi gecisi olmamakla birlikte, ailesel yakinlik s?z konusudur. MS hastalarinin
% 15'inin MS'li bir akrabasi vardir.
Hastalik en sik olarak 20-40 yaslarinda
baslar. Kadinlarda erkeklerden 2-3 kat daha fazla g?rulur.
Hastalar siklikla sinir sistemi ile
ilgili belirtilerin baslamasindan haftalar, aylar ?nce yorgunluk, halsizlik,
kilo kaybi, kas ve eklem agrilari tanimlar. Sinir sistemi ile ilgili belirtiler
dakikalar, saatler, gunler ya da haftalar icinde, nadiren de yillar icinde
sinsi bir bicimde gelisebilir. Hastalarin yaklasik yarisinda baslangicta
kollar ve bacaklardan bir ya da daha fazlasinda gucsuzluk ve/veya uyusukluk
g?rulur. Her iki bacakta felc biciminde gucsuzluk olabilir; spastisite
denilen kollarda ya da bacaklarda sertlikler olusabilir. Saatler, gunler
icerisinde bir g?zde, nadiren her iki g?zde tam ya da kismi g?rme kaybi
olabilir. Yururken dengesizlik, cift g?rme, bas d?nmesi, idrar yapmada
bozukluklar olabilir. Hastalarin az bir kisminda bedenin sag ya da sol
yarisinda felc, yuz felci, sagirlik ve sara n?betleri gelisebilir. G?z
bebeklerinde atma haraketi, basta ya da bir cisme uzanirken ellerde titreme,
sarhos vari konusma seklinde konusma bozukluklari olabilir. Mutsuzluk,
isteksizlik, duygusal tepkilerde dengesizlik gibi ruhsal belirtiler ya
da unutkanlik bulunabilir.
MS alevlenmeler ve iyilesme d?nemleri
ile seyreden uzun sureli, cok uzun yillar boyu devam edebilen bir hastaliklardir.
Hastaligin iyi ve k?tu gidisli sekilleri vardir. Bir hastanin kolunda kisa
sureli ve gecici bir uyusukluk seklinde baslayip, cok uzun yillar boyu bir
daha hic atak olmayabilirken; baska bir hastada iki yada uc ayda bir tekrarlayan
sik ataklar ortaya cikar ve hastayi giderek ?zurlu ve bagimli hale getirebilir.
Benzer sikayeti olan hastanin bir
n?roloji hekimine basvurmasi gerekir. Hastaligin teshis edilmesinde, magnetik
rezonans g?runtuleme denilen bir teknikle beyin ve bazen omurilik g?runtulenmesi
gerekir. Belden beyin omurlik sivisi denilen sivinin alinarak incelenmesi
de gerekebilir.
Ataklarin yatistirilip, belirtilerin
duzelmesi icin agizdan ya da damardan bagisiklik baskilayici bir takim
ilaclar verilebilir. cogu kez bunun icin hastanin hastaneye yatirilmasi
gerekir.
Tedavi
Gunumuzde MS hastaliginin kesin tedavi
y?ntemi yoktur. Ancak son yillarda gelistirilmis olan bazi tedavilerle
hastaligin ilerlemesinin yavaslatilmasi ve ?zurluluk oraninin bir miktar
azaltilabilmesimumkun olmustur.
MS hastalarinin kendilerini tedavi
eden bir hekim tarafindan yakindan takip edilmesi ve duzenli bir bicimde
kontrollere gelmesi gerekir. Hastalik icin kullanilan ilaclar genellikle
bagisiklik sistemini baskiladigindan gecirilen bir enfeksiyon, hastalik
uzerine olumsuz etki edeceginden, bu hastalarin cok kalabalik ortamlara
girmemesi ve bulasici mikrobik hastaliklardan ?zellikle korunmasi gerekir.
?zgurlugun gelismis oldugu durumlarda bu hastalarin fizik ve tedavi ve
rehabilitasyon programlarina alinmasi gerekir.
Copyright © Asagi Homurlu Kasabasi Resmi Web Sitesi Yayıncı Firmalardan İzin alınarak. Yayınlanabilir.