Saman Nezlesi
Hazirlayan: Turk KBB ve Bas Boyun Cerrahisi Vakfi
SAMAN NEZLES?
NED?R?
Saman nezlesi tanimi yanlis isimlendirilmektedir.
cunku saman bu olaya neden olmaz. Hastalik; akan / kasinan burun ve g?z,
hapsirma, bogaz kasintisi ve burun, bogazda cok miktarda akintidan olusmaktadir.
Havayla solunan parcaciklara karsi gelisen allerji buna neden olmaktadir.
Yaz gribi ise bilinen grip (Virus
enfeksiyonlari) den farklidir, gribin aksine saman nezlesi gibi havadaki
parcaciklara karsi gelisen bir alerjidir. Saman nezlesi ve yaz gribi tip
dilinde allerjik rinit olarak bilinen durum icin kullanilan yaygin isimlerdir.
(Rinit, burun iltihabidir.)
Her yil cok sayida insan allerjik
rinite yakalanmaktadir. Bazilari cok hafif atlatirken bazilari icin cok
agir gecmekte, islerini engellemekte ve yasam kalitesini bozmaktadir.
ALLERJ?N?N
NEDEN? NED?R?
Bir bitki veya hayvana ait bir parcacik
vucuda girerse (g?zu kaplayan zardan, burun veya bogazdan) bu istilayi
?nlemek amaciyla bagisiklik sistemine ait bir yanit gelisir. Normal sartlar
altinda bu yararli, dogal bir korunmadir. Bununla birlikte bazi kisiler
bir takim maddelere karsi asiri reaksiyon g?stermektedir. Bu maddelere
allerjen, kisilere ise allerjik denilmektedir. Bu olay ailevi olarak g?rulme
egilimi g?stermektedir.
Allerjenler vucudu antikor yapmak
uzere uyarirlar. Bunlar daha sonra allerjenlerle birleserek, vucudda bu
sekilde istenmeyen etkilere yol acan bazi kimyasal maddelerin salgilamasina
neden olurlar. Histamin bunlar icinde en iyi bilinen kimyasal maddedir.
Bu madde burun zarlarinin sismesine, kasintiya, tahrise ve asiri miktarda
sumuk olusmasina neden olur.
HANG? ALLERJENLER
R?N?T YAPAR?
Havada tasinabilecek kadar kucuk ve
hafif olan hayvan ve bitki proteinleri g?zumuz burnumuz ve bogazimizdaki
zarlar uzerinde birikirler. Polenler, mantar sporlari, hayvan tuyleri ve
ev tozu bu parcaciklarin en sik rastlananlarindandir.
HANG? POLENLER
SORUN OLUR?
?lkbaharin erken d?nemlerinde saman
nezlesine polenler yada cevrede siklikla rastlanan agaclar neden olmaktadir.
?lkbaharin gec d?nemlerinde ise polenler cayirlardan kaynaklanmaktadir.
Renkli sus bitkileri nadir olarak allerjiye neden olmaktadir. cunku onlarin
polenleri havayla tasinamayacak kadar agirdir. Bu bitkilerin polenleri
bir yerden bir yere b?cekler tarafindan tasinmaktadir. (arilar, kelebekler)
Bazi bitkiler ise Agustosun sonunda
polen vermeye baslarlar. Bu eylul ayi boyunca devam eder. Kimi zaman ekim
ayina kadar veya ilk soguklara kadar polen verdigi olur.
MANTAR NED?R?
Mantarlar ekmegi kuflendiren, meyvalarin
bozulmasina neden olan kuflerdir. Ayni zamanda kuru yapraklarda, cayirlarda,
samanda, tohumlarda diger bitki ve toprakta da bulunurlar. Soguga direncli
olduklari icin allerji sorunu uzundur ve karin topragi kapattigi d?nemler
disinda tum bir yil sporlari havada bulunur.
Ev icinde mantarlar ev bitkilerinde
ve onlarin saksi topraginda yasar. Bodrum katlari ve camasir odalari gibi
nemli yerlerin yani sira peynirde ve mayalanmis ickilerde de bulunurlar.
TÜM YIL BOYUNCA
SAMAN NEZLES? NASIL DEĞ?S?R?
Allerjenler hayvan artiklari (kediler,
k?pekler, atlar, yun) kozmetik malzemeler, mantarlar, yiyecekler ve ev
tozlarida dahil olmak uzere butun yil boyunca bulunurlar. Ev tozu, mobilyalardan
d?kulen selulozdan, mantardan, ev hayvanlarinda d?kulen artiklardan ve
b?cek parcalarindan olusan karmasik bir yapidir. Allerji kisin sicak hava
sistemlerinin acilmasiyla ev tozunun etkisi altinda artmaktadir.
ALLERJ? ZARARLI
OLAB?L?R M??
Allerjik kisilerin soguk alginligina,
sinus enfeksiyonu ve kulak enfeksiyonlarina olan hassasiyetleri artmistir.
Bu hastalik onlari allerjisi olmayan insanlardan daha fazla rahatsiz edebilir.
Hatta bazen daha agir olarak bu kisilerde astim gelisebilir.
?deal olarak allerjinizin olustugu
yerden uzakta yasamayi secebilirsiniz. ?rnegin sadece deniz havasi teneffus
edebileceginiz bir yerde veya hicbir seyin yasamayacagi kadar kuru bir
iklimde yasamaniza devam edebilirsiniz. Ne yazik ki bu ideal uygulama nadiren
yapilabilir. Ancak asagida siralanan kendi kendinize yardim ?nerileri denemeye
degerdir.
1. cimleri
keserken veya ev temizligi yaparken polen maskesi takin. (bircok eczaneden
temin edilebilir)
2. Isitma
ve havalandirma sistemlerindeki filtreleri aylik olarak degistirin yada
bir hava temizleme aygiti kullanmaya baslayin.
3. Polenlerin
cok yogun oldugu d?nemlerde kapilari ve pencereleri kapali tutun.
4. Evde bulunan
bitki ve hayvanlardan uzak durun.
5. Kus tuyu
yastiklari, yun battaniye ve yun ?rtuleri pamuk veya sentetik maddeden
yapilmis olanlarla degistirin.
6. Gerekli
oldugunda yeterince antihistaminik ve dekonjestan kullanin.
7. Yataginizin
bas tarafi yukari kaldirilmis bir sekilde uyuyun. Bunun icin yataginizin
bas tarafindaki ayaklarin altina birer tugla koyabilirsiniz.
8. Genel
saglik kurallarina uyun.
-
Hergun egzerzis yapin.
-
Sigarayi birakin ve diger hava kirliligine
neden olan seylerden uzak durun.
-
Dengeli beslenin karbonhitratlari aza
indirin.
-
Dietinizi vitaminler ve ?zelliklede C
vitaminiyle destekleyin.
9. Doktorunuzun
tavsiyelerine uyun
Kis aylarinda iyi bir nemlendirici
kullanin. cunku kuru ev ici havasi bircok allerjik kisinin k?tulesmesine
neden olmaktadir. Ancak nemlendiricide mantar ureme sansina da dikkat edin.
DOKTORUNUZ
S?Z?N ?c?N NE YAPAB?L?R?
Kulak Burun Bogaz uzmaniniz tam bir
kulak, burun, bogaz, bas ve boyun muayenesi yapacaktir. Dikkatli bir degerlendirme
sonucunda doktorunuz sikayetlerinize herhangi bir enfeksiyonun yada yapisal
bir bozuklugun yol acip acmadigina ve bunlara y?nelik uygun tedaviye karar
verecektir.
Allerji tedavisinde bir cok ilactan
yararlanilmaktadir ve dokturunuz bunlar arasindan size en uygun olanini
sececektir. Bunlar arasinda antihistaminikler, dekonjestanlar, kromolin
ve kortizonlu ilaclar vardir. Suphelenilen bir allerjinin medikal tedavisi
ayni zamanda cevre kontrolu danismaliginida kapsamaktadir. Sonuc olarak
detayli bir hikaye ve iyi bir muayeneden sonra doktorunuz hangi maddeye
karsi allerjiniz oldugunu tespit etmek icin testler ?nerebilir.
Solunum havasindaki allerjenlerin
tek tedavisi spesifik olarak o allerjene karsi antikor olusturacak enjeksiyonlar
yapmaktir. Bundan ?nce hassasiyetinizin gercek nedeni bulunmalidir. Allerji
arastirmalari ya kan tahlili yada deri testi seklindedir. Modern testler
sadece hangi maddeye karsi allerjiniz oldugu degil bu allerjinin duzeyi
de ortaya cikmaktadir. Bu, eger enjeksiyon gerekiyorsa baslanabilecek en
yuksek dozla baslayarak tedaviye cevabi en kisa zamanda almamizi saglar.
Copyright © Asagi Homurlu Kasabasi Resmi Web Sitesi Yayıncı Firmalardan İzin alınarak. Yayınlanabilir.