Az G?rme
Hazirlayan: Dr. Ahmet Karakurt
Ankara Numune Hastanesi G?z Klinigi
Az g?rme
nedir?
G?zluk, kontakt lensler veya g?z
ici lens implantlari ile g?rmeniz artirilamiyorsa sizde az g?rme mevcut
demektir. Bu durum k?rlukle es anlamli degildir. Az g?ren kisilerin hala
ise yarar bir g?rmesi mevcut olup siklikla g?rme cihazlari kullanilarak
artirilabilir.
G?rme bozuklugu hafif ya da agir
olsun, az g?rme, g?rmenizin ihtiyaclarinizi karsilayamadigi anlamina gelir.
G?rme artirici cihazlarin kullanimina ancak tibbi ve cerrahi tedavilerden
sonra, ya da bunlarin fayda saglamayacagi saptandiktan sonra g?z hekimi
tarafindan karar verilir.
Az g?rme
sebepleri nelerdir?
Dogumdan varolan bozukluklar, kalitsal
hastaliklar, yaralanmalar, seker hastaligi, glokom, katarakt ve yaslanma
az g?rmeye yol acabilir. En yaygin sebebi g?zun sinir tabakasinin bir hastaligi
olan makula dejenerasyonudur. Makula dejenerasyonu merkezi g?rmeyi bozar,
tam k?rluk yapmaz ve cevresel g?rme korunur.
Az g?rmenin
farkli tipleri var midir?
En sik merkezi g?rme veya okuma bozuklugu
g?rulmesine ragmen cevresel g?rme azalmasi veya renkli g?rusun kaybolmasi
seklinde de karsilasilabilir. G?z; isik, kontrast duyarlilik veya kamasmaya
karsi uyum yetenegini kaybedebilir. Farkli az g?rme tipleri farkli yardimci
cihazlar gerektirir. ?rnegin dogustan az g?rmesi olan bir kisi ile sonradan
az g?rme gelisen bir kisinin ihtiyaclari farklidir.
Az g?renler
nasil tedavi ediliyor?
Az g?renler icin gelistirilmis pek
cok yardimci cihaz vardir. Her durumda g?rmeyi normale ceviren tek bir
cihaz s?z konusu degildir. Farkli amaclar icin farkli cihazlar gerekir.
Bu cihazlar uzman ekipler tarafindan denenerek kullanabilecek kisilere
?nerilmektedir. Az g?renlere yardim cihazlari optik olan ve optik olmayan
basliklari altinda incelenebilir.
Optik cihazlar
nelerdir?
Bunlar buyutme amacli lensler veya
lens kombinasyonlaridir ve normal g?zluk camlarindan farklidir. Optik cihazlar
bes ana grupta toplanabilir:
Buyutucu g?zlukler, normal g?zluklerden
daha gucludur. Bunlari kullanirken okunacak materyalin g?ze cok yaklastirilmasi
gerekir, aksi takdirde yazi odak disinda kalir. ?nce bu durum urkutebilir,
fakat zamanla alisilir. Yakin icin tasarlanmislardir, g?ze takildiklari
icin okunacak materyal rahatca tutulabilir. Buyutucu g?zlukler direk olarak
bir g?zluge monte edilebilirler ya da kisinin kendi g?zluk numaralari uzerine
eklenebilir. Bunlarin asferik ve teleskopik sekilleri vardir. Teleskopik
olanlar daha kaba g?runumlu olmalarina ragmen daha uzak mesafeden genis
bir g?rus saglarlar. Asferik olanlar ise estetik g?runur, fakat daha kisa
mesafeden daha dar alani g?sterirler. Heri ki buyutucu g?zluk tipinin pek
cok degisik modelleri piyasada mevcuttur.
El buyutecleri cogu kimse tarafindan
bilinir. Bunlarla okunacak materyal normal mesafede tutulabilir. Kirtasiye
veya fenni g?zlukculerden temin edilebilirler.
Ayakli buyutecler okunacak materyalin
uzerine konur. Bazilari kendinden aydinlatmalidir. Buyutecler, g?rusu normal
aktivitelerine yeten fakat kisa sureli yakin g?rus gerektiren senet, fatura,
telefon rehberi, telefon tuslari, ev aletlerinin dugmeleri vb. gibi seylerin
g?rulmesinde oldukca faydalidir. Ellerinde titreme olanlar, g?rmesi cok
dusuk olanlar ayakli, aydinlatmali buyuteclerden yararlanabilir
Teleskoplar uzak buyutme icindir.
Elde ya da g?zluge monte edilerek kullanilabilirler. ?zellikle televizyon
seyrederken, otobuslerin yazilarini okurken, ilanlara, panolara bakarken
cok yararlidir; g?zluk gibi devamli kullanimlari zordur ve deneyim gerektirir.
Kapali devre televizyon sistemi, bir
televizyon ekranina okunacak materyalin buyutulmus g?runtusunu verir. Bunlarin
buyutme ve kontrasti ayarlanabilir ve kullanimlari diger cihazlardan daha
kolaydir. Sadece okumak veya resimlere bakmak icin kullanilir. Siyah-beyaz
veya renkli olanlari vardir. ?zellikle ?grenciler ve masa basi isi yapanlar
icin oldukca faydalidir. Son zamanlarda maliyetleri de oldukca dusmustur.
Optik olmayan
cihazlar nelerdir?
· Buyuk yazili kitaplar, gazete ve
dergiler;
· Duzgun yazmaya yardimci cihazlar;
· Buyuk oyun kartlari;
· Buyuk telefon tuslari;
· Yuksek kontrastli saat ekranlari;
· Konusan makinalar (saatler, bilgisayarlar);
· Yaziyi g?steren ve yuksek sesle
okuyan makinalar;
Optik olmayan en basit y?ntem g?rulmesi
istenen seye yanasmaktir. G?rulmesi istenen nesneye yaklasmak, g?zlere
zarar vermez.
Az g?ren
kimseler icin aydinlatma ?nemli midir?
Uygun aydinlatma, az g?renlere yardim
cihazi kadar ?nemlidir. Benzer bir isi yapmak icin 60 yasinda saglikli
bir kisi, 20 yasindaki haline g?re iki kat aydinlatmaya ihtiyac duyar.
Aydinlatma kaynagi okunacak materyale yakin tutulmali ve bu amac icin ayarlanabilir
kollari olan yuksek yogunluklu isiklar kullanilmalidir. Yansiyan isiklar
siper kullanilarak veya emici lenslerle yok edilebilir.
Az g?renlere
yardim icin hangi hizmetler vardir?
G?z doktorunun tam bir muayene yapmasi
sarttir. Az g?rmenizin sebebi tespit edildikten sonra bu cihazlar ?nerilir
veya bu cihazlarin uygulanabilecegi bir merkeze sevk yapilir. Hukumetler
veya ?zel kuruluslar az g?renler icin sosyal servisler sunabilirler. Bunlar
konusan kitaplar, bagimsiz evde yasayabilme egitimi ve bazen oryantasyon
ve hareketlilik egitimi olabilir.
Copyright © Asagi Homurlu Kasabasi Resmi Web Sitesi Yayıncı Firmalardan İzin alınarak. Yayınlanabilir.