Kronik B?brek Hastaliginda Diyet

Hazirlayan: Emine Polatates
Diyet Uzmani

B?brek fonksiyonlarinin bozulmasiyla metabolizmayi etkileyen ?nemli olaylar birbirini izler. B?breklerden su, sodyum, potasyum, fosfor gibi maddeler ile ure, urik asit, kreatin gibi protein atigi zehirli maddeler atilamaz, kanda birikir. Bu degisiklikler sebebiyle beslenmede bazi ?nlemler almak gerekir. Hastanin laboratuar bulgularina g?re doktoru ?zel bir diyet ?nerir. Diyet uzmaninin hazirlayacagi diyet ile protein, tuz potasyum, fostor ve su miktarlari kontrol altina alinir.

Yiyeceklerde birden fazla besin ?geleri bulunur. Hastanin hangi besin ?gesinin hangi yiyeceklerde bulundugunu bilmesi, diyetini iyi kullanmasini saglar. Diyet uzmani bu konularda gerekli aciklamalari yapip yol g?sterir.

PROTE?N
Vucut hucrelerinin yapitasidirlar. Vucudun buyumesi, gelismesi yipranan hucrelerin onarilmasi icin gereklidir. Et, balik, tavuk, sut ve turevleri, yumurta kaliteli protein kaynaklaridir. Proteinin fazla alinmasinda; bulanti, kusma istah azalmasi az alinmasinda; yorgunluk, gucsuzluk, kilo kaybi olur.

POTASYUM
B?brekler tarafindan kontrol edilen bir madensel ?gedir. Kandaki duzeyi 3,6-5,5 meq/L'dir Gunluk gereksinimi 2 mg'dir. Vucudun asit-baz dengesi ve normal kalp atisi icin ?nemlidir. B?brek hastalarinda potasyumun fazlasi b?breklerden suzulemez, kanda potasyum seviyesi artar, kavun, koyu yesil yaprakli sebzeler, bal kabagi, patates, domates, kuru fasulye, findik ve sutte potasyum bulunur.

FOSFOR
Kalsiyum ile fosfor kemikleri ve dislerin sertlesmesini saglayan bir madensel ?gedir. Kandaki duzeyi 2,5-4,2 mg'dir. Gunluk gereksinimi 500-700 mg'dir B?brek hastalarinda fosforun fazlasi vucuttan atilamaz. Kanda fosforun artmasi, kemiklerdeki kalsiyumun disari atilmasina sebep olur. Proteinden zengin gidalarda fosfor bulunur. Balik, organ etleri, sosis, salam, sucuk, yumurta, sut ve turevleri , kuru baklagiller, kurutulmus meyveler, tahillar fosfor kaynaklaridir.

SODYUM
Vucuttaki bir madensel ?gedir, Kandaki sodyum duzeyi 134-144 meq/ L'dir. Gunluk sodyum gereksinimi 2,5-7 gr'dir. Buda 7,5-18 gr sofra tuzudur. B?brek normal calismadigi zaman sodyum vucutta kalir. Sodyumun fazlasi vucutta sivi birikimine sebep olur. Tuz iceren yiyecekler sunlardir: Sucuk, Pastirma, salam, sosis, kavurma etler, dil, dalak, yurek, iskembe, soslar, hazir corbalar, hazir her turlu gidalar, tuzlu biskuvi, kraker, tuzlu kuruyemisler, konserve yiyecekler, salamura yiyecekler, tursular, zeytin, salca, sogan, sarmisak tozu.

SIVI
Akici durumda olan iceceklerdir. Su, kahve, cay, sut j?le, dondurma, corba, soslar, meyve sulari sivi yiyeceklere ?rnektir. B?brek hastalarinin siviyi disari atma sorunlari vardir. ?drar kusma, ishal ve fazla terleme ile de vucuttan sivi atilir. B?brek hastalarin alacagi sivi miktari gunluk cikarilan idrar oranina baglidir, Pratik olarak su formulle hesaplanir.

Alincak Sivi Miktari 24 Saat x 0,5 x Agirlik x 1 gun ?nce cikarilan idrar miktari.

Vucutta sodyum ve sivinin fazla bulunmasi yuksek tansiyon, nefes darligi, ?dem ve kilo artisina sebep olur. Fazla tuzlu yiyen kisi susar ve cok su icer. cok su kilo artisini saglar. 1 su bardagi su 160 gram'dir. ?ki su bardagi su ictigi zaman ortalama yarim kilo alinir.

Sivi kontrolu icin
1- Sofra tuzu ve sodyumlu yiyeceklerden sakinin,
2- Susuzlugunuzu giderecek kadar icin,
3- Limon dilimleri ve ciklet ile agzinizi nemlendirin,
4- Agzinizi soguk sivilarla calkalayin fakat icmeyin.

D?YET ?RNEKLER?

1- Kronik b?brek hastalarinda uygulanan diyet

40 Gram PROTE?NL? TUZSUZ D?YET
(1500 kalori, 1400 mg Potasyum, 600 mg Fosfor, 300 mg Sodyum)
 

Gunluk Yiyecek Miktar	(gram)	?lcu
Sut veya yogurt	200	2 cay bardagi
Yumurta	50	1 adet
Et-Tavuk-Balik	90	3 k?fte kadar
Ekmek	125	5 ince dilim
Sebze	-	2 porsiyon
Meyva	-	2 porsiyon
Yag	20	2 yemek kasigi
Bal veya recel	20	2 tatli kasigi

 40 GRAM PROTE?NL? D?YETTE
?RNEK YEMEK L?STES?
SABAH :
cay veya ihlamur(Sekerli)
1 adet yumurta veya 1 kibrit kutusu kadar tuzsuz peynir
2 tatli kasigi bal veya recel
1 tatli kasigi tuzsuz yag
1 ince dilim ekmek

ARA ?ĞÜN : 1 porsiyon meyva

?ĞLE :
2 adet izgara k?fte veya ayni miktar et, tavuk
2 yemek kasigi bitkisel yagli sebze yemegi
1 cay bardagi yogurt
2 yemek kasigi pirinc pilavi
1 kase nisasta peltesi

ARA ?ĞUN : 1 porsiyon meyva

AKSAM :
30 gram 1 kucuk parca haslama et
2 yemek kasigi makarna
2 yemek kasigi bitkisel yagli sebze yemegi
1 ince dilim ekmek
GECE 1 cay bardagi sut (Sekerli)
 

2- Hemodiyaliz hastalarinda uygulanan diyet

60 Gram PROTE?NL? TUZSUZ D?YET
Gunluk Yiyecek Miktar (gram) ?lcu
Sut veya yogurt 300 3 cay bardagi
Tuzsuz peynir 30 1 kibit kutusu kadar
Yumurta 50 1 adet
Et-Tavuk-Balik 120 4 k?fte
Ekmek 150 6 ince dilim
Sebze - 2 porsiyon
Meyve - 2 porsiyon
Yag 20 2 yemek kasigi
Bal veya Recel 20 2 tatli kasigi

NOT
1- Kalorinizi yukseltmek icin cay, ihlamur, et sulari, tuzsuz yag, nisasta, seker, sade akide sekeri, pismaniye, sade lokum yiyebilirsiniz.
2- Sebzeleri yikadiktan sonra kucuk parcalara b?lup haslayin, hasladiginiz bu suyu d?kun, yag istenirse et ilavesi ile pisirin. Yemeklerin suyunu yemekten kacinin.
3- 1 yumurta 1 k?fte kadar (30 gr ) et ayni degerdedir. ?stenirse birinden biri yenebilir.
4- 1 k?fte kadar (30 gr) et yerine 3 yemek kasigi kuru fasulye, nohut, kara bakla, barbunya, mercimekten birini yiyebilirsiniz.
5- Etlerden koyun etini ve tavuk beyaz etini ve baligi tercih ediniz.
6- Bitkisel sivi yaglar ve zeytinyagi kullaniniz.
7- 5 ?gunde az az, sik sik besleniniz. Yemeklerinizi yavas yiyiniz.

YEN?LMEMES? GEREKEN Y?YECEKLER
1- ?nerilenden fazla sut, yumurta, et, balik, dil ve iskembe (iskembeyi 10 gunde bir yiyebilirsiniz).
2- ?cerigi bilinmeyen c?rek, kek, kurabiye, pastalar
3- Konserve, tursu, salamuralar, sucuk, pastirma, sosis, salam, sakatatlardan karaciger, beyin, b?brek, dalak, yurek.
4- cikolata, kuruyemisler, mesrubatlar, boza, kahve, kakao, neskafe
5- Tahin helva, tahin, pekmez
6- Bulgur
?- Pancar, bakla, ispanak, pazi tatli kabagi,. mantar, enginar, asma yapragi,karalahana
8- Muz, kavun
9- Tuz ve tuzlu yiyecekler, kabartma tozu, et suyu tabletleri

?NER?LER
Disarida Yemek Yerken,
1- ?zel diyet uyguladiginizi her zaman belirtiniz
2- Gunluk et gereksinmenize g?re etinizin miktarini ayarlayin. ?steyeceginiz et salcasiz veya haslanmis tavuk, hindi izgara et, biftek hamburger olabilir.
3- Yiyebileceginiz miktarda sebze veya salata isteyiniz. Salatalarinizi sirke ve yag ile lezzetlendiriniz.
4- Kizarmis agir hamur tatlilarindan kacininiz. Musaade edilen meyveler, sutlu tatlilar, dondurma yenebilir.
5- Serbet, buzlu meyve sulari, j?leler, kahve ve cay gunluk sivi ihtiyaciniza  g?re alinabilir.
6- Haftada 1-2 kez birer duble alinan alkolun b?brege fazla zararli etkisi yoktur. Asiri alkol ulserli hastalarda kanama riskinin artmasina, terlemeyi artirarak idrar miktarinin azalmasina, tansiyonun yukselmesine sebep olabilir.
7- Sigaranin akcigerlerde, damar sistemi ve ulserde olumsuz etkileri vardir. ?cilmemesi ?nerilir.
 

Hazirlayan Secdegulleri.Net ve Secdegulleri.Net Sitelerine Tesekkurler

Copyright © Asagi Homurlu Kasabasi Resmi Web Sitesi Yayıncı Firmalardan İzin alınarak. Yayınlanabilir.

Yayınlanma: 2005-09-06 (819 okuma)