B?brek ve Sigara

Sigaranin insan sagligina ne derece zararli oldugu iyi bilinen bir konudur. Sigaranin karsinojenik ?zelliklerine ek olarak, ?n planda kardiyovaskuler sistem ve solunum sistemi uzerine zararli etkileri vardir. Bu sistemler uzerine olan olumsuz etkileri sonucunda kalp ve damar hastaliklarina, kronik obstruktif akciger hastaliklarina ve akciger karsinomlarina yol acabilecegi g?sterilmistir. Sigaranin uriner sistem uzerine de .karsinojenik etkileri vardir. Sigaranin b?brek, b?brek pelvisi, ureter ve mesane karsinomu gelismesini kolaylastirici etkisi uzun yillardan beri bilinmektedir. Bunlarin disinda, son yillarda, sigaranin b?brek fonksiyonlari uzerine olumsuz etkilerinin oldugu ve b?brek hastalarinda b?brek yetersizligi gelismesini hizlandirabilecegi anlasilmistir.

Sigaranin B?brek Üzerine Olan Etkileri
Sigara icilmesi, normal kisilerde bile b?brek uzerinde akut ve kronik degisikliklerin olusmasina yol acar. Sigara, sempatik sinir sistemini aktive ederek kan basincinda artisa ve tasikardiye neden olur. Bunun sonucunda koroner dolasim gibi belirli b?lgelerde vazokonstriksiyon olusabilir. Ritz ve ark. tarafindan yapilan bir calismaya g?re, sigara icilmesinin plazma adrenalin konsantrasyonunu, kan basincini ve nabiz dakika sayisini belirgin derecede artirdigi bildirilmistir. Ayni calismada, sigara icilmesi ile renovaskuler direncin % 1 i oraninda arttigi, glomeruler filtrasyon hizinin % 15 oraninda azaldigi ve filtrasyon fraksiyonunun %18 oraninda arttigi g?rulmustur. Sigaranin kardiyovaskuler sisteme olan bu akut etkileri muhtemelen nikotine baglidir cunku nikotin cignenmesi ile de benzer bulgular gelisebilir

Gambaro ve ark. sigara icenlerde renal plazma akiminin icmeyenlere g?re daha dusuk oldugunu bulmustur. Ayrica bu kisilerde plazma endotelin konsantrasyonunda artis saptanmistir. Yapilan bir baska calismada, hipertansiyonu ve diabetes mellirosu olmayan kisilerde bile, sigara icimi ile mikroalbuminuri arasinda bir iliski bulunmustur. Diabetik olmayan 7476 kiside yapilan kesitsel bir sayisi ile korelasyon g?sterdigi saptanmistir. Sigara icilmesinin yol actigi hiperfiltrasyon ve proteinuri uzun d?nemde glomeruler hasar ile sonuclanabilir. Diabetik olmayan ve 64 yasin uzerindeki 4142 kisi uzerinde yapilan retrospektif bir arastirmada icilen sigara sayisi ile serum kreatinin duzeyi arasinda bir paralellik bulunmustur.

Sigaranin Hipertansiyonu Olan Hastalarda B?brek Üzerine Olan Olumsuz Etkileri
Sigara icilmesi, hipertansif hastalarda kan basincinin kontrol altina alinmasini guclestirir. Ayrica, sigara icilmesi hipertansif hastalarda hedef organ hasari riskini artirr. Esansiyel hipertansiyonu olan ve sigara icen hastalarda, sigara icmeyen hipertansiflere g?re mikroalbuminuri prevalansi yaklasik 2 kat daha fazladir. Sol ventrikul hipertrofisi olan hipertansif hastalarda yapilan bir baska calismada, gunde 20 taneden fazla sigara icen hastalarda mikroalbuminuri prevalansinin, hic icmeyenlere g?re 1.6 kat daha fazla, makro albuminuri prevalansinin ise 3.7 kat daha fazla oldugu bildirilmistir . Hipertansiyonu olan 51 hasta uzerinde yapilan prospektif bir calismada kan basincinin kontrol altina alinmasi durumunda bile sigara icilmesinin b?brek yetersizligi gelismesinde en guclu belirleyici fakt?r oldugu anlasilmistir .

Sigaranin B?brek Hastalarindaki Olumsuz Etkileri
Sigara icilmesinin b?brek hastalarindaki olumsuz etkilerini g?steren ilk calismalar tip 1 diabetes mellitusu olan hastalarda yapilmistir . Sigara icen tip 1 diabetik hastalarda, nefropati gelisme riskinin, sigara icmeyenlere g?re daha fazla oldugu bu calismalarda anlasilmistir. Sigara icilmesi, tip 1 diabetes mellitusu olan hastalarda mikroalbuminuri gelisme riskini anlamli derecede artmr . Aynca, mikroalbuminuri d?neminden belirgin nefropati d?nemine gecisi hizlandmr . Biesenbach ve ark. hem tip 1, hem de tip 2 diabetes mellituslu hastalardan sigara icenlerde kreatinin klirensindeki azalmanin, icmeyenlere g?re daha fazla azalma oldugunu saptamislardir.

Sawicki ve ark. 'nin yaptigi bir arastirmada, kan sekeri ve kan basincinin iyi kontrol altina alindigi tip 1 diabetes mellitusu olan hastalardan sigarayi birakanlarda glomeruler filtrasyon hizindaki azalma hizinin, icmeye devam edenlere g?re belirgin olarak yavasladigi bildirilmistir. Bu bulgu, hastalarin diabetik nefropati gelistikten sonra bile sigarayi birakma ile yarar g?rebilecegini g?stermesi acisindan ?nemlidir.

Sigara icilmesinin diabetik nefropati disindaki diger b?brek hastaliklarinda da olumsuz etkilerinin oldugu bilinmektedir. Buyuk bir epidemiyolojik calisma olan MRFIT (Multiple Risk Factor Intervention ,Trial) calismasinda, sigara icenlerde son d?nem b?brek yetersizligi riskinin, icmeyeniere g?re daha fazla oldugu g?rulmustur. Sigara icilmesinin b?brek yetersizligi gelisme riskini artinci etkisi kronik glomerulonefrit, polikistik b?brek hastaligi ve lupus nefriti gibi diger kronik b?brek hastaliklarinda da g?sterilmistir. Ayrica, sigara icilmesi, renal arter ve dallarinda aterosklerozu kolaylastirarak renal arter stenozu ve iskemik nefropati gelismesini hizlandirabilir.

Son d?nem b?brek yetersizligi nedeniyle diyaliz tedavisine baslanan hastalarda da sigaranin biraktirilmasi icin gayret edilmelidir. En sik ?lum nedeninin kardiyovaskuler hastaliklar oldugu diyaliz hastalarinda sigara icilmesi morbidite ve mortaliteyi ciddi derecede artirabilir. Sigara icilmesinin b?brek transplantli hastalarda da b?brek uzerine olumsuz etkileri vardir. B?brek transplantli 645 hasta uzerinde yapilan bir calismada sigara icilmesinin graft prognozunu olumsuz y?nde etkiledigi g?rulmustur . Ayrica, sigara icilmesi, b?brek transplantli hastalardaki sik morbidite ve mortalite nedeni olan kardiyovaskuler hastalik riskini de artirir.

Sonuc
Sigaranin, solunum sistemi ve kardiyovaskuler sistem uzerine olan olumsuz etkileri disinda, b?brek fonksiyonlari uzerine de zararli etkileri vardir. Sigara icilmesi, kronik b?brek hastalarinda b?brek yetersizligi gelismesi hizlandirir. Ayrica, bu hastalardaki en sik morbidite ve mortalite nedeni olan kardiyovaskuler hastaliklarin olusma riskini artirir. Bu nedenle, sigaranin birakilmasi konusunda hekimlere buyuk sorumluluklar dusmektedir. Hekimler, her hastada sigara icimini sorgulamali ve sigaranin olumsuz etkileri konusunda hastalan egitmelidir.
 

Hazirlayan Secdegulleri.Net ve Secdegulleri.Net Sitelerine Tesekkurler

Copyright © Asagi Homurlu Kasabasi Resmi Web Sitesi Yayıncı Firmalardan İzin alınarak. Yayınlanabilir.

Yayınlanma: 2005-09-06 (750 okuma)