Hipertansiyon ve B?brek Hastaligi
Hazirlayan: Dr. Sekip Altunkan
?c Hastaliklari Uzmani
Yuksek kan basinci toplumda ?nemli bir saglik sorunudur.
Vucutta olusturdugu tahribat nedeniyle kisi ve toplum icin ?nemli sorunlar
olusturmaktadir. Gunumuzde kalp hastaliklarinin en ?nemli risk fakt?rlerinden
birisidir. Ayrica kalp yetmezligi, b?brek yetmezligi ve beyin kanamalarinin
nedenlerinin basinda gelir. Bu duruma ragmen hastalar yuksek tansiyona
pek ?nem vermezler. Hipertansiyon sinsi bir hastaliktir ve cogu zaman vucuttaki
tahribatini belirti vermeden gerceklestirir. Tedavisi tum hayat boyunca
devam eder ve yakin takibi gerektirir.
Kan basinci, damar icinde dolasan kanin dagilip
toplanmasini saglayan bir mekanizmadir ve olusmasinda bircok fakt?r rol
oynar. Kan basincini, esas itibariyle kani iten guc (kalp) ve bu gucun
karsilasti~i direnc olusturur. Kalbin olusturdugu atim hacmi sistolik (buyuk)
tansiyon, direnc ise diyastolik (kucuk) tansiyonu meydana getirir.
Hipertansiyonun tanimlanmasinda ve tahribatini derecelendirilmesinde
bazi testler yapmak gerekir. Bu testler hemen her laboratuar ve klinikte
yapilabilir. Kisaca belirtilirse her hipertarisiyonlu hastaya, kan sayimi
sedimaritasyon, idrar, EKG, akciger grafisi, aclik kan sekeri, ure, kreatinin,
kollesterol, trigliserit, HDL, LDL, urik asit, potasyum, kalsiyum, ultrasonografi
gibi testleri uygulayip, takibini bu duruma g?re planlamak gereklidir.
B?BREK VE KAN BASINCI
Yuksek tansiyonun nedenlerinin en basinda b?brek
hastaliklari gelir. Bu hastaliklar, ya b?bregi ilgilendiren nefrit, kist,
tum?r, tas vb. olabildigi gibi, damarlardaki bir daralma veya b?brek ustu
bezinin hastaliklari ile ilgili olabilir. Her yuksek tansiyonlu hastada
yapilabilecek bir idrar tahlili, ure ve kreatinin tayini veya b?brek ultrasonografisi
ile bu hastaliklarin ?nemli bir kismina teshis konulabilir.
Hipertansiyonun en ?nemli hedef organlarindan birisi
b?breklerdir. Esansiyel olarak adlandirdigimiz nedeni belli olmayan yuksek
tansiyonlu hastalarin, eger tedavi edilmezlerse, %15'i b?brek yetmezliginden
vefat eder. Ayrica henuz dializ uygulanmayan kronik b?brek hastalarinin
tansiyonu kontrol altina alinmazsa; hastaliklari daha hizli ilerler.
Bilindigi gibi, b?brek hastalarinda koroner kalp
hastaligi ihtimali normale g?re yuksektir. Kontrolsuz hipertansiyon bu
ihtimali daha da arttirir. Yapilan calismalar, yuksek kan basincinin kontrolu
ile b?brek hastalarinda kalp komplikasyonlarinin azaldigini g?stermistir.
TEDAV?
B?brek hastalarinda kan basincindaki hedef 140/90
mmHg'nin altina dusurmektir. B?brek hastaligi ile birlikte hipertansiyon
varsa bunun en ?nemli nedeni sivi fazlaligidir ve hastalarin ?nemli bir
kisminda tuz kisitlamasi ve idrar cogaltici ilaclar verilerek tedavi saglanabilir.
Bazi hastalarda ise kanlarinda renin olarak adlandirilan bir hormon hipertansiyonun
rieden olabilir. Bu hastalar tedaviye direnclidir ve renin seviyesini azaltacak
ilaclar kullanilabilir.
Tum tibbi tedavi ve tuz kisitlamasina karsin eger
yuksek tansiyon kontrol edilemezse ve b?brek bozuklugu hizla ilerlerse,
tedaviye yardimci olmak amaciyla seyrek olarak hemodialize alinarak hastaligin
ilerlemesi yavaslatilabilir.
Kronik b?brek hastaliginda hipertansiyon ve kan
yag oranlarindaki anormallikler damar sertligine bagli kalp hastaliklarinin
en ?nemli nedenlerindendir. Eger sigara iciliyorsa bu risk daha da artar.
Bu hastalar sigarayi birakmali ve kan yag oranlari da normale getirilmelidir.
Dializ uygulanan b?brek hastalarinda su alimindaki
fazlalik yuksek tansiyonun en ?nemli nedenidir. Bu hastalar sivi alimina
cok dikkat etmelidirler. Eger duzgun dializ uygulaniyor ve hastada su kisitlamasina
dikkat ediyorsa, hipertansiyon ?nemli bir problem olusturmaz.
Copyright © Asagi Homurlu Kasabasi Resmi Web Sitesi Yayıncı Firmalardan İzin alınarak. Yayınlanabilir.