Dis curuklerini ?nlemek veya en aza indirmek icin
ne gibi ?nlemler alinabilir?

Agzimizda 60-70 tur bakteri bulunmaktadir.Arastirmacilar bu bakterilerin gidalardaki sekerle beslendigini ve atik urunler olarak asit urettiklerini tespit etmislerdir.Asit disin minesinin c?zunmesine yol acar ve curume sureci baslar (sekil 1).Karbonhidratli  yiyecek ve icecekler dis curugune daha fazla sebep olmaktadir.

Yemek yeme sikligi ile dis curumesi insidansi arasinda bir iliski vardir.Yiyecek ve icecekler ne kadar sik tuketilirse dislerdeki potansiyel curuk tehlikesi o kadar fazla olmaktadir.Gunde yaklasik  6 kez yemenin ve icmenin (fluorlu bir dis macunuyla iyi bir agiz temizligi saglanmasi sartiyla) pek cok kisi icin guvenli oldugu kanitlanmistir.

Tukuruk , curuklere karsi korumada hayati rol oynar.Tukuruk, dislere temas eder etmez iki mineral ( fosfor ve kalsiyum) aciga cikarir.Bu mineraller dis minesine nufuz eder ve disin remineralizasyon (onarim) sureci baslar.Agizdaki fluor da bu onarimi takviye eder (sekil 2).

Butun bunlara ilaveten, tukurukte tampon vazifesi g?ren baska maddeler de vardir. Bunlar bakteriler tarafindan uretilen asidi n?tralize ederek agizdaki ve dis yuzeyindeki asit seviyesini dusurur.?ste bu sebeple dis curuklerini ?nlemek amaciyla ?gunler arasinda 2-3 saat zaman birakilmali ve sik sik atistirmamalidir. B?ylece agizdaki mikroorganizmalarin urettigi asit sonucu dislerde meydana gelen mineral kaybi, tukurukteki mineraller tarafindan onarilabilir. Tukurugun oynadigi diger ?nemli bir rol de yiyecek parcalarinin dislerden ve agizdan uzaklastirilmasidir. Uyurken herkesin agzi kurur. Bu sure icinde agiz temizligi cok yavastir. Bu nedenle yatmadan ?nce disleri fircalamak ve tekrar bir sey yememek cok ?nemlidir.

?gunler arasinda ise yemeklerden sonra 20 dakika sure ile sekersiz veya suni sekerle tatlandirilmis sakizlarin cignenmesi tukuruk miktarini arttirir. B?ylece hem disler temizlenir hem de agzimizdaki mikroorganizmalarin yedigimiz yemekleri parcalamasi sonucu aciga cikan asidik pH normale d?ner. Ayrica tukurukteki mineralller de disteki mineral kaybini onarmis olur.

Gunumuzde oldukca basit birkac curuk ?nleme y?ntemi vardir:

1-Akilci beslenme aliskanligi:

• Daha az karbonhidratli yiyecekler yemek ve icmek
• Yeme/icme sikligini gunde yaklasik 6 kere ile sinirlamak.

2-Dislerin temizlenmesi:
Disler fluorlu bir dismacunu kullanilarak gunde 2 kez iyice fircalanmalidir. Ayrica disipi kullanilarak fircanin erisemedigi ara yuzeyler mutlaka temizlenmelidir.

Duzenli dis fircalama, disetlerinin saglikli kalmasina da yardimci olur. Dikkat edilecek bir nokta da dis fircalanmasi sirasinda kuru ve kucuk sapli bir dis fircasi kullanilmasidir. Yapilan arastirmalar sonucunda; bir dis fircasinin 24 saatte kurudugu ve islak dis fircasi ile yeterince etkili bir fircalama yapilamadigi kanitlanmistir. Ayrica islak dis fircalari daha fazla mikroorganizma icermektedirler. ?ste bu sebepten ?turu bir kisinin ideal olarak 2 ayri renkte  2 dis fircasinin olmasi ve sabah - aksam dis fircalanmasi sirasinda  bu farkli fircalari kullanmalari ?nerilmektedir. B?ylece fircanin 24 saat kurumasina olanak saglanarak daha etkili bir agiz temizligi yapilir.

3-Fluor kullanilmasi:
Fluorlu dis macunu ve gargaralar tukuruge fluor saglar ve onarima yardimci olur. Fluor; tablet,  gargara ve jel seklinde satilir ve dis curuklerinin ?nlenmesinde son derece etkilidir. Ancak erken yaslarda cok fazla alinan fluor, surekli dislerin ?n yuzeylerinde benek olusumu olan fluorozise yol acabilir. Bu nedenle fluor alinmasi sirasinda dis hekiminin ?nerilerine uyulmalidir.

Fluor:Sentezi vucudumuz tarafindan yapilmayan, ancak saglam kemiklere ve dislere sahip olabilmemiz icin mutlaka gerekli bir elementtir. ?ki bicimde etki ederek disleri curumelere karsi korur.

a) Sistemik yolla: Henuz disleri cikmamis cocuklarda, agiz yoluyla sistemik olarak alinan fluor tabletleri disleri guclendirir.

b) Lokal yolla: Fluorurlu dis macunlarinin kullanilmasi, fluorurlu gargaralarin yapilmasi, ayrica fluor tabletlerinin emilerek kullanilmasi dis yuzeyi ile fluorun dogrudan temasina yol acar.Bu mineral dis minesi uzerinde birikerek, minenin kaybettigi mineralleri yeniden kazanmasini saglar

 Fluor ve hamilelik: Fransiz bilimadamlari, hamile kadinlarin fluor  almasi durumunda, bebegin de bundan yararlandigini kanitlamislardir. Dogal bir filtre olan plasenta, fluorun bir kisminin gecisine izin vermektedir. Gebeligin 4.ayindan itibaren bebegin sut disleri olusmaya baslar; fluor takviyesi, cikacak sut dislerini curuklere karsi daha iyi korur ve saglikli disler olarak gelismesini saglar.

Annenin de hamilelik sirasinda fluor takviyesine ihtiyaci vardir, gebelikte annenin disleri demineralizasyona (mineral kaybi) karsi oldukca hassastir. Bu mineral kaybi, disaridan fluor alinarak  buyuk ?lcude engellenebilir.

Fluor almaya mumkun oldugunca erken baslanmasi (gebeligin 4.ayindan itibaren) ve cocugun kalici disleri tamamen gelisene kadar ( 14-16 yas) devam edilmesi ?nerilmektedir.

4- Fissur ?rtuculer:
Arka dislerin cigneyici yuzeylerindeki oluklar fissur olarak adlandirilir ve bunlar “fissur ?rtucu???  denilen cok akiskan kivamdaki bir cesit dolgu maddesi ile kapatilmalidir. B?ylece ekstra koruma saglanabilir. Bu materyaller bakteriler ile dislerin temizlenmesi en zor olan cukur yuzeyleri arasinda temasin ?nlenmesine yardimci olurlar. Fissur ?rtuculer ?zellikle kucuk cocuklar icin yararlidir. cunku surekli 1.azilar 6 yasinda ( henuz sut disleri d?kulmeden) surer ve genellikle bu yastaki cocuklarda agiz-dis temizleme bilinci tam olarak gelismemistir. Ayrica bu dislerin en arka b?lgede konumlanmalarindan dolayi cocuk bu disleri yeterince temizleyemez ve genelde bu disler curumeye maruz kalir. Maalesef ebeveynler tarafindan bu dislerin sut disleri ile karistirilmasi ve curuk farkedilse bile “nasil olsa yerine yenisi cikacak??? dusuncesiyle cocugun dishekimine g?turulmemesi sonucunda curuk ilerler ve sonucta disin cekilmesi gerekebilir. ?ste bu nedenle  1. azi dislerine 6 yasinda surer surmez, fissur ?rtucu uygulanmasi, curuk olusma riskini azaltacaktir.

Fissur ?rtuculer ve curukten korunma ile ilgili ayrinti bilgi icin tiklayiniz

5- Periyodik dishekimi kontrolu:
Periyodik olarak dishekimine kontrole gidilmesi, curuklerin erken farkedilmesine ve ilerlemeden kolayca tedavisine imkan verir.