cocuklarimizi
Bulasici Hastaliklardan Nasil Koruyalim
?
cocukluk
cagi, insanlarin bulasici –enfeksiyon- hastaliklarina en sik
tutulduklari d?nemdir ve son
yillarda, gerek bu alanda kullanilan ilaclar,
gerekse alinan genel ?nlemler sayesinde bulasici
hastalik sikligi, ?zellikle
gelismis ulkelerde belirgin derecede azalmistir. ?cme ve kullanma
sularinin
temizligi ile tifo ve kolera gibi ?ldurucu hastaliklarin kontrol altina
alinmasi,
yaygin asilama ile cicek hastaliginin tumuyle ortadan kaldirilmasi
saglanmis, cocuk felci
hastaligi ise yok edilme asamasina gelmistir. Bu
arada, ulkemizin, Dunya saglik ?rgutu
kaynaklarina g?re 1999 yilinda dunyada
cocuk felcinin hala g?ruldugu birkac yerden biri
oldugunu belirtmek, hala gerek
genel olarak devletin, gerekse anne babalarin dikkatli
davranmasi gerektigini
g?stermektedir.
&
nbsp;
Sunlara Dikkat!
- El
yikamaya ?zen g?sterin
- Gerekli yerleri
dezenfektan maddelerle
temizleyin
- cocuklarinizin kendi agiz ve
burunlarina
dokunmalarini engelleyin
- cocuklarin evcil
hayvanlari ?pmelerini ?nleyin
- Etlerin iyi pisirilerek
yenmesini saglayin
- Temiz icme suyu
kullanin
- Et ve et urunlerini uzerinde
kesmek icin, tahta
degil plastik maddeler kullanin
- cig
yumurta yemekten sakinin
- cig yenen sebze ve
meyveleri mutlaka mikroplardan
arindirin
- Olabildigince kucuk
cocuk bakimevi-kresleri tercih
edin
- Menenjitli ya da
hepatitli hastalarla temas sonrasi
mutlaka hekime
basvurun
- cocuklarinizin gerekli
asilarinin yapilmis
oldugundan emin olun
|
Ancak, evde alinan basit ?nlemlerle, ?zellikle mide barsaklari
etkileyen
enfeksiyonlara karsi basari kazanmak mumkun olsa da, solunum
yollarini
etkileyen bulasici hastaliklara karsi alinan ?nlemlerin basari sansi
daha
azdir.
Bulasici
Hastaliklar Nasil
Yayilir?
Burun , agiz ve g?z salgilari, solunum yolu
enfeksiyonlarinin bulasmasina
yol acan temel kaynaktir. Ellerin agiza ve buruna g?turulmesi
ve ?pusmek, hizla
yayilmaya neden olur. Bebekler ve kucuk cocuklar genelde herseye
elleriyle
dokunur ve ellerini agizlarina g?tururler. Bir de buna ulkemizde cocuklari
?pme
ve ?pusmenin geleneksel olarak yayginligini eklerseniz, varilan sonuc daha
k?tu
olacaktir.
?ksuruk ve hapsirik sonrasi havaya yayilan damlaciklar, bir
sure havada
asili kalarak, yayilima neden olurlar.
?shal ve sarilik gibi
hastaliklar, kakayla bulasmis ellerin agiza
g?turulmesi yoluyla bulasir. ?drarin aksine, kakada
cok sayida bakteri bulunur.
Evde icme
suyu klorlamak
icin:10 litre suya 25 damla camasir suyu damlatin, 30 dakika
bekleyin!
|
Ülkemizde, pismeden
yenen sebzeler –marul, taze sogan, maydanoz vb.- pis
sularla sulanabilmekte ve bu tur
gidalarin normal musluk suyuyla yikanmasi,
yeterli temizligi
saglamamaktadir
Sebze ve meyveleri
mikroplardan arindirmak icin: 1 litresine 30
damla camasir suyu damlatilmis
su iceren kap icinde yarim saat
bekletin!
|
- D?kuntulu hastaliklardan
kimileri –?rnegin sucicegi- ici
suyla dolu kabarciklarda bulunan
mikroorganizmalarla bulasir. Ancak her d?kuntulu
hastalik cilt temasiyla
bulasmaz.
- Pismemis et, oldukca yuksek
oranda -%20-50- bakteri
bulundurur, cig yumurtanin hastalik bulastirma
riski %1 den azdir.
- ?yi yikanmamis biberon vb
malzemeler, solunum ve mide
barsak hastaliklarinin yayiliminda ?nemli yer
tutar.
- Tarak, firca, sapka gibi
esyalar da, bulasici cilt hastaliklari
acisindan ?nemlidir.
Sayfa basina d?n
Evde alinabilecek ?nlemler:
El yikama: ?nceleri, el yikamanin
sadece mide
barsak hastaliklarini ?nlemede etkin bir y?ntem oldugu dusunulurdu,
oysa artik, solunum
yolu enfeksiyonlarinin da yayiliminin bu yolla belirgin
derecede azaldigini biliyoruz. Sabun
kullanilmasa bile, ellerimizi sadece suyla
yikayarak bir ?lcude yarar g?ruruz.
·<
span
style='font:7.0pt "Times New Roman"'>
Tuvalet
sonrasi,
·<
span
style='font:7.0pt "Times New Roman"'>
Bebeklerin
altlarini degistirdikten sonra,
·<
span
style='font:7.0pt "Times New Roman"'>
Nezle,
grip vb durumlarda burun silinmesinin
ardindan,
·<
span
style='font:7.0pt "Times New Roman"'>
Akvaryum
suyuna dokunulduktan sonra, eller mutlaka
yikanmalidir
?zellikle tuvalet sonrasi cocuklarin el yikamasi mutlaka
denetlenmeli, kres
ve gunduz bakim evlerinde bu konu uzerinde cok daha hassasiyetle
durulmalidir.
Gerekli yerlerin dezenfektan
maddelerle
temizlenmesi: dezenfektan maddeler, bakterilerin cogunu
?ldurur.
?zellikle, bebeklerin alt degistirme yerlerinin, oyuncaklarinin, biberon,
tabak,
bardak vb. malzemelerin dezenfekte edilmesi, barsak hastaliklarinin
yayilimini buyuk ?lcude
sinirlandirir. Üst solunum yolu enfeksiyonu
gecirenlerin burun salgilarinin bulastigi yerlerde,
viruslar 6 saate kadar
canli kalabilirler.
cocuklarin kendi agiz ve burunlarina
dokunmalarinin
engellenmesi: Bu ?nlem solunum yolu enfeksiyonlarinin
yayilimini sinirlandirir,
ancak bebeklerde bunu saglamak pratikte olanaksizdir.
Burundan sonra g?ze g?turulen
eller, g?zde enfeksiyon gelismesine
ortam
hazirlarlar.
cocuklarin yaninda sigara icilmemesi:
Sigara dumani,
soguk alginligi, ?ksuruk, kulak iltihaplari ve astim gibi
solunum yolu hastaliklarinin siddetini
artirir.
cocuklarin
hayvanlari ?pmelerinin ?nlenmesi:
Hayvanlarla cok yakin temas, paraziter
hastaliklarin yayilimina neden olur.
Hayvan sevmeyi elle sevmek ve ardindan el yikamayla
butunlersek, yeterli ?nlem
almis oluruz.
?cme suyunun temizligine ?zen g?sterilmesi:
Saglik
bakanimizin bile, ictigi su yoluyla tifoya yakalandigi haberinin basinda
yer aldigini
dusunursek, icme sulari konusunda titiz olmaliyiz. Kapali ambalaj
icinde satilan her su
yeterince denetlenmemis olabilir. 10 litre icme suyu
icine 25 damla camasir suyu damlatarak,
kolera dahil su yoluyla bulasan her
hastaliga karsi ?nleminizi almis
olursunuz.
Etlerin iyi
pisirilerek yenmesi: ?yi
pismemis etler, ishale yol acan bakterileri barindirirlar.
cig etler, pismeye
hazirlandiktan sonra, eller ve cig etin temas ettigi, kesme, tahtasi,
bicak,
tabak gibi malzemeler cok iyi yikanmalidir. ?cleri iyi pismemis –kirmizi
g?runumlu- et
cocuklara yedirilmemelidir. Etler pisirildikten sonra, cig iken
icinde tutulduklari tabak icinde
kesinlikle servis yapilmamalidir.
Et ve et urunlerini uzerinde kesmek icin,
tahta degil plastik maddeler
kullanin: Mikroorganizmalar, tahta
yuzeylerden yeterince temizlenemezler.
Temizlik acisindan plastik maddeler
daha
guvenlidir.
cig yumurta yemekten sakinin: Yumurta
sarisi kati
pismis olmalidir. Aksi takdirde, yumurta icinde varolan olasi
bakteriler ?lmeyecektir. Sunu da
ekleyelim ki, yumurta yoluyla mikrop alma
riski %1 den
azdir.
Pisirilmeden
yenen gidalarin yikanmasina ?zen
g?sterin: Marul, taze sogan, domates vb.
cig yenen gida maddeleri,
?zellikle yaz d?neminde 1 litre su icine 30 damla camasir suyu
damlatarak
klorlanmis su icinde 30 dakika
bekletilmelidir.
Olabildigince kucuk cocuk bakimevi-kresleri
tercih edin:
Kendi evlerinde bakicilar tarafindan bakilan cocuklar,
enfeksiyon acisindan an dusuk
risk altindadirlar. Kresdeki cocuk sayisi
arttikca, risk artar. Soguk alginliginin ?zellikle 1
yasina kadar ?nemli
komplikasyonlara yolactigi gerceginden yola cikarak, mumkunse 0-1
yas grubu
bebekleriniz icin kendi evinizde bakiciyi, kreslere tercih
edin.
Menenjitli ya da
hepatitli hastalarla temas
sonrasi mutlaka hekime basvurun: ?zellikle 4 yas alti
cocuklarda
antibiyotik kullanarak, kimi tur menenjitlerin gelisimi ?nlenebilir.
Benzer
sekilde, hepatitle temas sonrasinda da, kullanilabilecek ilaclar vardir,
bunu
mutlaka bir cocuk hekimiyle g?rusun.
cocuklarinizin gerekli asilarinin yapilmis
oldugundan emin
olun: Ciddi enfeksiyonlara karsi asili olmak son
derece ?nemlidir. Ne var ki,
ulkemizde bu konuda ciddi ve standard bir uygulama
yoktur. Her cocuk hekimi, kendine
g?re bir asilama semasi uygulamakta, dunyanin
bir cok ulkesinde zorunlu olan asilar,
Turkiye’de zorunlu degildir. Bu durum
?zellikle HIB asisi icin gecerlidir; HIB asisi, 0-4 yas
arasi cocuklarda,
?nemli bir menenjit turunu %90 oraninda ?nleyebilmektedir. Her
hekim
ziyaretinde asi kartinizi hekime g?sterip, eksik asisi olup olmadigini sorun.
Bir diger
nokta da, bu yolla, asilama protokolunde olabilecek degisikliklerden
zamaninizda haberiniz
olacaktir.
cocugunuzu
tumuyle izole etmeye calismayin:
Aile ici tecrit konusu tartismalidir. cocukta
hastalik belirtileri ortaya
ciktiginda, artik etken mikroorganizma, diger aile bireylerine de
coktan
bulasmistir. Zaten bir cocugu ayni ev icinde tumuyle izole etmek de
pratikte
olanaksizdir.
Sayfa basina
d?n
Sik
Hastalanan cocuk
6 yasindan
kucuk cocuklar, yilda ortalama 6-8 kez soguk alginligi
gecirirler. Bu sayi 2-3 yas grubunda,
?zellikle o yil krese baslanmissa, cok
daha artar. Bundan kurtulmak mumkun mu? Evet!
cocugunuz, digerleri gibi
buyuyecek, ve hastalanma sayisi yilda 1-4 arasina
dusecek!
cocuklarda soguk alginligi ve "usutme"ye yol acan
ikiyuzun
uzerinde virus vardir. Bir hastaliga yol acan virus, ayni vucutta bir kez
daha
hastalik yapmaz. Her bir virusun, hafiften agira degisik belirtileri ve
bulgulari vardir.
Bir virus, ?rnegin rinovirus, hafif bir burun akintisiyla
sinirli kalan belirti verirken, bir baskasi,
?rnegin influenza virusu, ates,
halsizlik, eklem agrilari gibi ciddi hastalik hali olusturabilir.
Baska kimi
virusler, bulanti, kusma, ishal gibi sindirim sistemini ilgilendiren
belirtiler
verir.
cocuklarin hastalanmasi, viruslerle de sinirli degildir. Bir
virusun
etkisiyle zaten hasta olan cocuk, orta kulak iltihabi yada bronsit gibi
bakteriyel
ikincil enfeksiyona yakalanir. ?ste her firsatta cocugumuza
icirdigimiz siselerce antibiyotik,
sadece bu durumda -bakterilerle olusan
ikincil enfeksiyon varliginda- gereklidir. Virus
enfeksiyonlarini antibiyotik
tedavi edemez, bu tur enfeksiyonlar, kendi kendine gecer.
Yapilacak tek is,
cocugu rahatsiz eden bulgulari azaltip onu rahatlatacak ilaclar
kullanmaktir.
Bol bol dinlenme ve bol sivi alimi, en az ilac alimi kadar
?nemlidir.
Sayfa basina
d?n
cocugumuza
grip asisi yaptiralim
mi?
Grip mevsimi geldi! cevremizde bol bol hapsiran, aksiran,
?ksuren insanlar
g?rmeye basladik bile. Aralik- Ocak ayina dogru, bu g?runtuler daha da
artacak
hic supheniz olmasin.c?zum olarak, aklimiza ilk gelen grip asisi oluyor.
Peki,
cocugumuza grip asisi yaptiralim mi? Cevabimiz, asagida siralayacagimiz
istisnalar
disinda "hayir" olacak.
Kimlere grip asisi
yapilmalidir?
Grip asisi, 6 ayini doldurmus olmak
kaydiyla, asagidaki durumlarda
yapilmalidir:
- Astim gibi suregen akciger
hastaligi olan cocuklara
- Kalp ve kronik b?brek
hastaligi olan, orak hucre
anemisi adli kan hastaligi olan cocuklara,
- Seker hastaligi olanlara,
- AIDS virusu tasiyanlara,
- Aspirin tedavisi g?renlere,
- Bagisik sistemi zayiflatan
ilaclari kullanmak zorunda olan
cocuklara
- Yukarda siralanan sorunlari
olan cocuklarla sik sik birarada
olanlara
- Rutin takip sirasinda
gecirilen hastaliklar nedeniyle
cocuk doktorunun asi yapilmasini gerekli
g?rdugu cocuklara.
n