Yenidogan
Bebeginiz
?ste sonunda bebeginiz
evinizde !
Gerci
yenidoganlarin uyumak, emmek , kaka ve cis yapmak disinda
fazla bir eylemleri
yoktur ama yine de hayatiniza girmis bu kucuk "yaratik" anne
babalari
fazlasiyla etkiler.
Tipik olarak yenidogan oldukca sakin , hatta nerdeyse
devamli uyuma
halindedir. Dogum eyleminin uzerlerinde yarattigi etkiden yavas
yavas
kurtulmakta, anne karnindaki hayatlarindan tumuyle farkli yeni "dunyasina
"
alismaya calismaktadir.
Bu arada bebegin anneye belirgin bir ilgisi vardir. Anne
onunla
konusunca, kucagina alinca susar ve sakinlesir. Bazen annenin bu
tur
hareketlerine ses cikararak cevap verir. Annenin yuzunu g?runce tepki
g?sterir.
Daha ilk gunlerden, bebeginizin bireysel ?zelliklerindeki
degisiklikleri
de fark edebilirsiniz. Ona dokunun, bebeklerin cogu kucaga
alinmaktan,
oksanmaktan, ?pulmekten cok hoslanir. Dokunmak, bebeginizle iletisim
kurmanin
en ?nemli aracidir. Ona sarkilar s?yleyin, onun yaninda
mirildanin.
1 haftalik bebek
Bebeginiz, yuzustu
yatarken kafasini kaldirabilir. Basini saga sola
cevirebilir.
Emme, cigneme gibi ilkel
refleksleri belirgindir. Karni tok, alti
degistirilmis, ve banyo yapmis bebek, gunun buyuk
b?lumunu uykuda gecirir.
Uyuma sureleri, 15-20 saat arasinda
degisir.
Asagidakilere dikkat:
-Emzirme ile ilgili kitaplar okuyun, -Sut
miktar ve kalitesiyle sizin beslenmeniz arasinda
yakin iliski vardir; diyetinizi buna g?re ayarlayin.
-Biberonla besleme teknigini ?grenin,
-Bebeginizin kol ve bacaklarini rahatca
hareket ettirebilmesi gerekir, kundak
yapmayin, onu dis ortam sicakligina uygun
giydirin.
-G?bek kordonu
bakimina dikkat edin,
-Sirtustu
ve tam yuzustu yatirmayin, tercihen sag yan yatirin, -Bebeginizin yenidogan d?neminde sunneti
hakkinda bir
karara varin.
-G?zlerinde,
yuzunde, vucudunda sarilik hissederseniz, doktorunuzu arayin.
-?zellikle varliginda, cocuk
doktorunuzla, gerekirse de bir cocuk
cerrahi
ile g?rusun.
-Hastaneden taburcu olmadan yapilmamissa,
hepatit-b asisini
yaptirin.
2 haftalik bebek:
Artik bebeginizin kisa sureli
de olsa uyumadan g?zleri acik durdugu
d?nemler oldugunu fark edeceksiniz. Onunla iliski
icin bu d?nemlerden
yararlanin.
Bir sure sonra bebeginizin dunyasinda
annesinin yuzu ?nemli yer
tutmaya baslar. Bilimsel calismalar, bebeklerin insan yuzunu diger
desen ve
renklere tercih ettigini g?stermistir. Yuzunuzu dogumdan itibaren
ona
yaklastirin, onunla konusun, bebeklerin 40-50 cm.den daha uzak nesneleri
net
olarak secememesi nedeniyle fiziksel yakinlik cok ?nemlidir. Mumkun
oldugunca onun net
g?rebilecegi 30-40 cm araliginda olun ve kimi hareketler
yaparak onun sizi taklit etmesini
saglamaya calisin. ?rnegin, dilinizi cikarin,
kaslarinizi kaldirin, hareketlerinizi taklit edemese
bile, sizi izledigini
g?receksiniz. Bir sure sonra, bebeginiz, anne sesini tanidigi gibi, anne
yuzu
ve mimiklerini de tanir hale gelecektir.
?kincihafta sonunda cocuk
doktorunu ziyaret etmenizde yarar var; ?zellikle;
- sarilik tam olarak
gecmemisse,
- g?begi tam
kurumamissa,
- beslenme duzenini
tam
oturtamamissaniz..
3 haftalik bebek :
Yuksek kontrast
renkli nesneler, yenidoganlarin ve bebeklerin cok
ilgisini ceker. Canli renkli ve iri oyuncak,
resim vb. maddelerle ilgisini
cekmeye calisin.
Kendi ayna g?runtuleri de
bebeklerin hosuna gider, yataginin kenarina bazen
saglam, kirilmaz bir bebek aynasi
koyarsaniz, bir sure sonra ne kadar cok
ilgilendigini ve hosuna gittigini
g?receksiniz.
4 haftalik bebek:
Bebekler dogumdan
hemen sonra kivrik ve g?vdelerine dogru cekili olan
kollarini ve bacaklarini yavas yavas
uzatmaya baslarlar. 1. Ay sonu,
bebeklerin kendi vucutlarini kesfe baslamalarinin da
zamanidir. Bebeginizin el
ve ayak parmaklariyla oyunlar oynayarak onu bu y?nde
cesaretlendirin.
?zellikle yari oturur pozisyonda ve yuzustu tutuldugunda,
bebeginizin basini
kisa bir sure dik tutabildigini g?receksiniz. Hatta yuzustu pozisyonda
bazen
basini her iki yana cevirebilir bile.
Bebeginizin yeniden muayenesi ve
hepatit-b
asisinin tekrari zamani.
5 Haftalik Bebek:
Bebeginiz,
duygularini belirtmek icin degisik sesler cikarabilir. Kimi
bebekler, bu d?nemde erken
bagrismalar ve gulucuklere baslar.
Onu mutlaka cevaplayin, cikardigi sesleri
karsiliksiz birakmayin. Onunla yuz
yuze “konusun“. O anda yaninda olmasaniz bile ona
seslenin. Uzaktan da olsa,
sesinizi duymak hosuna gidecektir.
Bakislariniza
bugunlerde daha uzun sureli karsilik verecektir.
Bu d?nemde gaz sancilari
iyice kendini
hissettirecektir. Doktorunuzla konusun.
Bebeginizi tasima
konusunu dusunun, kanguru tipi port bebeler, onunla
aranizda daha yakin fiziksel temas
saglayacagi icin tercih edilebilir.
6 Haftalik Bebek:
Artik bebeginiz
gunduzleri daha uzun sure uyanik kalacaktir. Uyanik
oldugu zamani, onun duygusal
gelisimini stimule etmek icin kullanmalisiniz.
Bebeginize muzik dinletin, uzerindeki etkiyi
hissedeceksiniz.
2.ayda, bebek daha karmasik seslere,renklere ve sekillere ilgi
duyacaktir.
Oyuncak seciminde bunu dikkate alin.
Her iki g?zunu bir nesne
uzerine fikse edebilir ve g?zleri ile hareketli
nesneleri izler. G?zlerinizi g?zlerine dikerek, ona
yaklasip uzaklasarak
oynayin onunla.
7 Haftalik Bebek:
Bebeklerin yaklasik
yarisi, bu d?nemde anne babayi tanir ve onlara
yabancilardan farkli davranirlar. Bebeginiz,
sizin gulumsemelerinize gulerek
karsilik verebilir, sizi g?rdugunde gulucukler atabilir. Bu
gune dek sizin ona
g?sterdiginiz ilgi ve bakima olan tepkisizliginin sona ermesi, size attigi
bir
gulucuk sizi ne kadar mutlu edecektir.
8 Haftalik Bebek:
Simdilerde,
bebeginiz artik kaldirildiginda basini sabit tutar. Yuzustu
yatarken basini kaldirir, ileri dogru
itme hareketleri yapabilir. Kollarini ve
bacaklarini sallar, ellerini birlestirip parmaklarini
acabilir.
Eline bir oyuncak vererek tutmasini saglamaya calisin. Sizi dinlemek
icin,
parmaklarini yada biberon emmeyi birakabilir. Onunla iletisim icin konusun.
Onun
cikardigi sesleri cikarin, sizi surekli duysun.
Kalabalik konusma ve sohbet
ortamlarinda onu hep ortada merkezde- tutun.
?nsan etkinlesiminin zenginligini b?ylece
daha iyi hissedecektir, kisa surede
degisik sesler cikarmaya
baslayacaktir.
2 Aylik Bebek:
Artik bebeginiz daha
“canli??? dir.
Duyma, konusma ve koku alma islemlerinden sorumlu olan
bebegin
temporal lobu yavas yavas devreye girer ve bebeginiz sizi daha
belirgin
duymaya baslar. Size d?nmeye ve sizinle konusmaya
calisir.
Arastirmalar, bebeklerin 0-1 yas arasi duyduklari s?zcuk sayisinin
onlarin
entellektuel gelisimleri icin ?nemli oldugunu g?stermektedir.
Bunu hic
unutmayin.
Bebeginizin yatarak gecirdigi zamanin daha eglenceli olmasi icin
ellerine
oyuncak verin.
Aylik muayenede, ona bu ay karma, cocuk felci,
Hib ve
verem asilari yapilacak.
3 Aylik Bebek:
3 aylik bebek, artik
sizin varliginiza, sesinize, hatta yuz ifadenize
kol ve bacak hareketleriyle karsilik verebilir.
Artik bebeginiz surekli g?rdugu
insanlari, yabancilardan yavas yavas ayirt etmeye
baslayacaktir.
Kalabalik grup icinde yada yabancilarin yaninda bir alisma
surecine ihtiyaci
olacaktir. ?zellikle sizin kucaginizda iken diger insanlarla ve
buyuk
cocuklarla daha rahat korkusuz iliski kurar,
Bebeginizin ruhsal
durumu cok degiskendir. Ayni dakikada, gulmeyi aglamak
izleyebilir. Dikkatinizi cekmek icin
elindeki nesneyi atar vurur, aglar.
Eller ve ayaklariyla uzun sure
oynar.
Bir anda ses cikarmamasindan korkarak, yanina kosarsiniz. El ve
ayaklariyla
kendi kendisini eglendirdigini g?rursunuz. ?c rahatligiyla gazete okumaya
devam
edebilirsiniz.
4 Aylik bebek:
Artik bebeginizin fizik
gelisimi belirgin olarak hizlanmaktadir.
Yuzustu yatirdiginizda kol ve bacaklari uzerinde
gerilerek sirtini geriye dogru
kaldirabilir. Sirtustu yatirildigindaysa, basini ve omuzlarini
kaldiracaktir.
Sebep sonuc iliskisini kurabildigi icin, artik kucuk oyunlar
oynamaya
baslayacaktir. Sizin almanizi g?rmek icin elindeki nesneyi atar,
dususunu
izler.
Dis cikarma ya baslayabilir, bunun
yaratacagi ates,
huzursuzluk gibi
sorunlarla karsilasabilirsiniz. Ancak ulkemizde bebeklerin ortalama 6-7.
ayda
dis cikardiklarini unutmayin, ufak tefek gecikmelerin fazla bir ?nemi
yoktur. ?kinci
ayda yapilan asilarin -karma, cocuk
felci ve Hib bu ay tekrarlanmasi
gerekir,
unutmayin!
5 Aylik bebek:
Bebeginiz artik oldukca
sosyallesmistir. Bunu , baskalariyla iliskide
belirgin olarak
hissedebilirsiniz.
Kisa sureli oturabilir, ancak yine de yastiklarla destek
olusturmalisiniz.
6 Aylik Bebek :
Bebegimiz simdi
“saklama??? oyunlarinda aktif yer almaya baslar.
Sesinizde ton ve yukselip alcalmalari
ayirdeder, sertce s?ylenen s?zlere karsi
farkli tepki g?sterir.
Üc boyutlu
uzayda nesnelerin birbiriyle iliskisini anlamaya baslar.
Oyuncaklarini ?rnegin boyutlarina g?re
siniflandirabilir. Aynada kendisini
g?rmekten buyuk zevk alir, o sirada siz arkasina
gecerseniz, aynada sizi g?rur
g?rmez arkasina d?nerek size bakar, aynada olan
g?runtunuzun “siz??? olmadigini bilir.
Bazi seylerin ve kisilerin g?runup kaybolma
turunden oyunlar onu cok
eglendirir. ?rnegin bir ?rtu altina bir nesneyi saklayin, onu
bulsun.
Artik ince motor hareketleri de yapar hale gelmektedir. Oyuncagi bir
elinden
digerine gecirebilir. 2 kulplu bir kaptan yardimla icebilir.
Objeleri
birbirine vurmaktan hoslanir. Ellerini cirpar. Bir eliyle uzanarak,
bir oyuncagi
yakalayabilir.
- Ne kadar kizgin olursaniz olun, sakin bebeginize
vurmayin!
- Emekleme gunleri yaklasiyor, evinizi ona g?re duzenleyin,
-
Doktorunuzla, onu hangi acil durumda aramaniz gerektigi konusunu
konusun.
Bu ay yine asilar var; karma, cocuk felci ve Hib
ve
hepatit-b'nin ucuncu tekrari
7 Aylik Bebek:
Bebeginiz
desteksiz oturabilir.
Emeklemeye baslayabilir, geri geri hareket edebilir. Bir seye
tutunarak
ayaklari uzerinde durabilir.
Bu andan itibaren, dusmeler ve
carpmalar baslar. Dusme ve carpma, bir bebek
icin kacinilmazdir, cok fazla kaygilanmayin.
Sadece, evde ?nceden alinabilecek
?nlemleri dusunun ve alin.
Onunla
konusarak iletisimi arttirin, daha cok s?zcuk duymasini saglayin.
8 Aylik Bebek :
Dogumdan beri
bebeginize s?ylediginiz binlerce s?zcuk artik etkisini
g?stermeye
baslar.
Onun bazi kelimeleri anlamaya basladigini fark
edebilirsiniz.
Bebeginiz yurumenin hemen
?ncesindedir.
Tutunarak, emekleyerek, bir yerden bir yere gidebilir. ?steklerini
net
olarak belirtir. Oyuncaginin elinden alinmasini tepki g?sterir.
Bu
d?nemde bebekle seyahat cok zordur. ?zellikle uzun yolculuk alistigi
rutin uygulamalarin
aksamasina yol acacagi icin, onu rahatsiz eder.
Bebeginiz, size asiri baglilik
duyup, anne-baba disinda kimseye yaklasmak
istemeyebilir.
Bu durum,
?zellikle yakin akrabalari, babaanne, anneanne ve dedeleri uzer.
9 Aylik Bebek :
Onunla konusurken,
bir cok basit kelimeyi ve cumlecigi, yeni
s?zcuklerle kullanin. Bazen onun gibi sesler
cikartsaniz da, normal “eriskin
dilini??? de kullanin.
Surekli onun cikardigi
seslerle ona karsilik vermeniz dogru degildir.
Kisilik ?zellikleri de yerlesmeye
baslamistir.
Karsilastigi her insana gulebilir, yada tanimadigi insanlar
karsisinda
utanarak yuzunu saklayabilir. Bazi sesleri taklit edebilir, kapidan cikan
birine
el sallayabilir, hoslanmadigi durumda hosnutsuzlugunu belirtir.
Daha ?nceleri
onu etkilemeyen kapi zili vb. sesler onu korkutup aglatabilir.
Onu sarilip, ?pun,
rahatlatin.
Kizamik asisini unutmayin
10-11-12 Aylik Bebekler :
Artik
agizdan, s?zcukler ve s?zcuk benzeri sesler d?kulmeye baslar.
S?yledigi her seyi anlamaya
calisin, onu yanitlayin. B?ylece onun s?zlu
iletisimi ?grenmesine yardim etmis olacaksiniz.
cok fazla konusmasa bile,
isteklerini, isaretle ve sesle belirtecektir.
Ona
“hayir??? dendigi zaman, “hayir??? in ne anlama geldigini yavas
yavas
anlayacaktir.
Ancak “hayir???, seyrek olarak ve gercekten onun icin
tehlike yaratacak
durumlarda kararlica kullanilmalidir.
Bebeginiz, siz
olmadan hic bir sey yapamadigi d?nemi geride birakti. Her ne
kadar bakim ve ilgi ihtiyaci
devam etse de, tek basina yuruyebilir,
kalkabilir.
Basit emirleri anlar ve
uygular.???Bir ?pucuk ver!???, “bardagi ver??? gibi. Kendi
s?zcuk dagarcigi henuz birkac kelimeyi
gecmese de anladigi kelime ve cumle
sayisi da cok arttirmistir.
Dikkatini 2.5
dakika sureyle toplayabilir. ?saretlerle “kulagin nerede????
“burnun nerede???? gibi sorulara
cevap verebilir.
Olabildigince, nesneler ve isimlerini ona ?gretmeye calisin.
G?sterdigimiz
ilgi, onun s?zcuk dagarcigini daha cabuk gelistirecektir.
Copyright © Asagi Homurlu Kasabasi Resmi Web Sitesi Yayıncı Firmalardan İzin alınarak. Yayınlanabilir.