SEKER HASTALIĞI (D?ABET)
    Seker hastaligi (diabetes mellitus) eski caglardan beri bilinen, hayat boyu suren bir hastaliktir. Ülkemizde yaklasik 2 milyon seker hastasinin ve 1.5-2 milyon kadar da gizli seker hastasinin oldugu sanilmaktadir. Vucutta cesitli organlari etkilemesi ve bozmasi yaninda yol actigi sosyal ve ekonomik sorunlar nedeni ile modern toplumun sosyal bir hastaligi ve problemi olmustur.
    Nasil Olusur?
    Seker hastaligi, pankreasta yapilan ve kan sekerim dusurucu bir islevi olan insulin hormonunun yoklugu veya azligi veyahut da etkisizligi sonucu olusur. Kanda seker (glikoz) seviyesi yukseldiginde (?rnegin yemeklerden sonra oldugu gibi) pankreastaki beta hucrelerinden insulin kana salinir, insulin vucutta cesitli dokulardaki (karaciger, kas ve yag dokulari gibi) hucrelerde bulunan resept?r adi verilen insuline duyarli alicilara baglanarak kandaki sekerin hucreler icine girmesine ve buralarda yakit olarak kullanilip enerji olusmasina imkan saglar.
    Vucutta insulin yoklugu ya da insulin var oldugu halde etkisiz bulundugu durumlarda kandaki seker hucreler icine giremez ve bu sekilde kan sekeri yuksek bir seviyeye cikar.
    2 Tip Diabet Var.
    2 tip seker hastaligi vardir. "Tip I diabet'te vucutta insulin eksikligi veya yoklugu s?z konusudur. "Tip II diabet'te ise insulin salgilanmakta, fakat etkisi yeterince olmamaktadir. Tip I diabet genellikle cocuklarda, genclerde, seyrek olarak da yetiskinlerde g?rulebilir. Genetik olarak diabete egilimi olarak bireylerde olusmakla beraber bu tek basina yeterli degildir. Bunun yaninda vucudun mudafaa sisteminde yer alan akyuvarlarin ve bir takim hucrelerin normalde yabanci maddeler ile savasmasi yerine kendi pankreas beta hucrelerine hucum etmesi gerekir. Bu saldirilari baslatan, tetigi ceken cesitli fakt?rler vardir. Bunlar virus enfeksiyonlari, cesitli kimyasal ve toksin maddeler, stress ve gidalar (?rnegin sut cocuklugu d?neminde inek sutu ile beslenme, ayrica tutsulenmis gidalar). Bu sekilde insulin salgilayan hucreler gittikce harap olur ve insulin salgisi da azalir. Bu yuzden tip l diabetin tedavisi sadece insulin hormonunu disardan enjeksiyonla vermektir.
    Tip II diabetin olus sekli ise tamamen farklidir. Kalitim ?nemli bir rol oynar. Ailelerinde diabet hikayesi olanlarda g?rulme sansi daha fazladir. (?zellikle 40 yas ustundekilerde). Hastalarin cogu sismandir. Tip II diabette kandaki insulin duzeyi normal hatta fazla olabilir. Ancak insulinin vucut tarafindan kullanilmasi bozulmustur. Dolayisiyla seker hucre icerisine giremez, kanda birikir ve kan sekeri yukselmis olur. Tip II diabetin tedavisinde en ?nemli fakt?r iyi bir diyet yapmaktir. Uygun egzersizlerde sekerin dusmesine yardimci olur. Bu sekilde sekeri yeterince dusmeyenlerde kan sekerini dusurucu agizdan verilen haplar kullanilir.
    Tip I diabetin belirtileri genellikle ani olarak baslar. Baslica belirtileri cok su icme, cok yemek yeme, cok idrar yapma, ani kilo kaybi, halsizliktir.
    Tip II diabetin belirtileri ise genellikle yavas olarak ortaya cikar. Bunlarin baslicalan cok su icme, cok yemek yeme, cok idrar yapma, g?rme bozuklugu, el ve ayaklarda uyusma ve karincalanma, sik enfeksiyonlar, kasinti, yaralarin gec iyilesmesi, iktidarsizlik (impotans)'tir.
    Gerek tip I ve gerekse tip II diabetin iyi tedavi edilmedigi takdirde k?rluge kadar gidebilen g?z bozukluklari, b?brek yetmezligi, kalp hastaliklari, ayakta kangren gibi kamplikasyonlan vardir.
    Bu yuzden hastalik olusmadan ?nce bazi tedbirleri almak, olustuktan sonra da hekim ile cok siki bir isbirligine girmek gerekir.
    Tip I diabetiklerin birinci dereceden yakinlarinda bazi testlerin yapilmasi hastaligi ?nceden belirleyebilir. Yine ailesinde birden fazla diabetik olanlarin, sismanlarin bu y?nde testler yaptirmasi hastaligi erkenden g?sterebilir.
Sismanlik hareketsizlik bu tur insanlarda seker hastaligi icin bir risk oldugundan, karbonhidrattan (sekerden) zengin gidalari azaltmali, dengeli bir beslenme programina girilerek kilo verilmeli, egzersiz (gunde 45 dakika yuruyus gibi) yapilmali, yilda 1 kez kan sekeri (gerekirse seker yuklemesi testi yapilarak gizli sekerin ortaya cikarilmasi) kontrolu yaptirilmalidir.

Hazirlayan Secdegulleri.Net ve Secdegulleri.Net Sitelerine Tesekkurler

Copyright © Asagi Homurlu Kasabasi Resmi Web Sitesi Yayıncı Firmalardan İzin alınarak. Yayınlanabilir.

Yayınlanma: 2005-09-06 (741 okuma)