ROMAT?ZMA
    Bilhassa soguk ve rutebetli havalarda ortaya cikan, oynar eklemlerde ve kemiklerde kendisini g?steren agrilardan sikayet ederiz. Yasli insanlarda bu tur sikayetlere daha sik rastlanir. Ancak, bahsini ettigimiz bu agrili sikayetler sadece eklemler icin mevzu-bahis degildir. Yani "romatizma" denince, mafsal ve kemik agrilarindan baska rahatsizliklar da ifade edilmektedir. Kas romatizmasi, kalp romatizmasi, g?z romatizmasi sayabilecegimiz rahatsizliklardir.
    Romatizmanin en cok rastlanan sekillerini s?yle siralayabiliriz:
    Atesli Romatizma: Streptokok grubu mikroplarin sebep oldugu ani ve sinsi alevlenmelerle kendisini belli eden; eklemleri, kalbi, sinir sistemini ve b?brekleri tutan bir hastaliktir, iki yasmdan ?nce g?rulemez. En sik 6-9 yaslari arasindaki cocuklarda g?rulur. Rutebetli ve soguk b?lgelerde, sosyo-ekonomik durumu dusuk muhitlerde daha fazla rastlanir. Üst solunum yollarinda meydana gelen enfeksiyonlar da atesli romatizmaya zemin hazirlar.
    Belirtileri:
* Romatizmal ates ortaya cikmadan iki uc hafta ?nce, genellikle bir ust solunum yolu enfeksiyonu g?rulur.
* Kalp iltihabi, yuzde altmis vakalarda ilk uc haftada kendisini belli eder. Kalp kapakciklarinda daralma ve yetmezlige yol actigi gibi; kalbin disini kaplayan perikard zarini da etkileyebilir. Bu durumda asiri hareketlerde nefes darligi olur. Parmak uclarinda ve dudaklarda morarma g?rulur.
* Eklemlerde agri ve sislik hemen ortaya cikmaz. ?nce bogaz agrisi, bademciklerde iltihaplanma veya nezle g?rulur. Bu belirtilerden sonra, hasta kendisini iyi hissettigi ve hastaligi atlattigini sandigi bir sirada yeniden bir alevlenme olur. Vucut atesi 39-40 dereceye cikar. Nabiz hizlanir ve en fazla calisan eklemlerde sislik agri ve kizariklik basg?sterir. Agri karsilikli, simetrik eklemlerde ayni anda hissedilir.
* Vakalarin yuzde yirmisinde gayri iradi hareketler g?rulur. Bunun sebebi, romatizmanin beyin zari uzerinde etkili olmasidir. Sebepsiz gulme, elindekini dusurme, sakarlik, yazida cirkinlesme, ani refleksler sayabilecegimiz davranislardir.
* Atesli romatizma olaylarinin hemen hemen yarisinda kol ve bacak derisinde harita g?runusunde, pembe renkli kabarikliklar ortaya cikar. Kabarik yerdeki deride d?kuntuler olur.
* Atesin ilk haftasinda eklemlerin dis yuzlerinde, cilt altinda mercimek buyuklugunde, dokununca hissedilen yumrular basg?sterir.
* Ates, genellikle ?gle sonlari yukselerek, 39-40 dereceye cikar; el ayasinda ve tabanlarda bol terleme yapar.
    Tedavi:
    Tedavinin baslatilabilmesi icin, belirtilerin baska hastaliklardan kaynaklanmadigi iyice tesbit edilmelidir. Zira romatizma ile birlikte b?brek iltihabi ve bagirsak bozukluklari da g?rulebildiginden yanlis teshiste bulunma ihtimali vardir. Atesli romatizma, beraberinde bircok organ rahatsizliklari getirdigi icin; tedavi cok y?nlu olarak yurutulmeli: ?ncelikle bu organlarin zarar g?rmesinin ?nune gecilmelidir. Bilahare agriyi hafifletici ilaclar verilmeli, hastanin iyi beslenmesi ve istirahati saglanmalidir. Soguk ve rutubetli ortamdan kesinlikle kacmali, kuru ve ilik bir odada hastayi yatirmalidir. Vucuttaki zararli metobolizma artiklarinin cikarilmasini kolaylastirmak icin bol sulu yiyecekler verilmeli; ayni zamanda enfeksiyona sebep olan mikroplarla savas icin antibiyotik tedavisi uygulanmalidir. Penisiline alerjisi olan hastalar icin streptokoklara karsi etkili baska antibiyotikler denenmelidir. Romatizmada, kalp bozuklugu disindaki butun agrilar icin aspirin kullanilmaktadir.
    ?htiyarlik Romatizmasi: Halk arasinda "Kireclenme" tabir edilen yaslilik romatizmasinda, ?ncelikle eklemlerde ve eklemlere yakin kemiklerde sekil bozukluklari mevzubahistir. Bilhassa diz eklemlerinde yurumeyi zorlastirici sertlesmelerden ve agrilardan sikayet edilir. Hareket, sirasinda eklemlerden "citirti" sesleri dikkati ceker. Agri kesici ilaclarla hastanin acilari dindirilmeli; bilahare fizik tedavisi ve kaplicalar denenmelidir.
    Romatoit Artrit: Daha cok 20-45 yas arasi kadinlarda g?rulen bir romatizma seklidir. Genellikle el ve ayaklardaki kucuk eklemleri sarar. K?prucuk kemigi ile g?gus kemigi arasindaki eklem de bundan etkilenebilir. Eklemlerde agri, sisme ve hareket zorlugu ile kendisini belli eder. Bilhassa sabahlari eklemlerde rahatsizlik verici bir sertlik mevzubahistir. Hastaligin ilerlemesi halinde, agri buyuk eklemlere de gecerek bunlari hareket ettiren kaslari etkisi altina alir. "Sabah sertligi" basladigi zaman, hasta elinde cay bardagini tutamaz; dusurur. Parmaklarini acmakta ve hareket ettirmekte zorluk ceker. Hastaligin aktif suresi boyunca yuksek olmayan bir ates vardir. Zamanla eklem cevresindeki dokular siser, sekil bozukluklari ortaya cikar.
    Romatizmanin baslangic d?neminde aspirin, fenilbutazon gibi ilaclarin ve altin zerklerinin faydali oldugu bilinmektedir. Bunda da fizik tedavinin ve kaplica kurlerinin etkisi buyuk olmakta; cogu zaman iyi neticeler vermektedir.
* cocuklarda ortaya cikan bogaz ve agiz enfeksiyonlariyla vakit gecirmeden mucadele edilmeli; tedavisi saglanmalidir. Dis aspeleri, bademcik iltihaplari, farenjit bunlarin basinda gelmektedir.
* Soguk ve rutubetli havada fazla kalmamali; islak elbise ile, yalin ayak dolasmamalidir. Bu cumleden olarak; kisin kazak, yun corap, atki ve basliksiz disari cikmamalidir.
* Saglik sartlari y?nuyle elverissiz ortamlarda calismamali; yorucu, yipratici eglencelerden, alkol ve sigaradan uzak durmalidir.
* ?stirahate yetecek kadar uyumali, vitamin ve protein ihtiva eden sebzeleri ve gidalari sofradan eksik etmemelidir.
* Nezle, grip ve soguk alginligi gibi mevsim hastaliklarini hafife almamali; hastalik gecinceye kadar istirahat etmeli ve iyi beslenmelidir.
    ROMAT?ZMALAR
    1- ?ltibabî Romatizma (Artrit): Ates, mafsallarda agri, sislik, kizariklik ve hareket guclugu, halsizlik, istahsizlik seklinde kendisini belli eder. Kalbi ve sinir sistemini etkileyen, cocuklarda ve yetiskinlerde g?rulen bir hastaliktir. Atesli ve sukunetli devreleri vardir. Atesli devrede kaplica tedavisi yerine yatakta istirahat ve ilac tedavisi uygulanir. ?lac tedavisi musbet netice verip hasta atesli devreyi atlattiktan sonra kaplica destekleyici bir tedavi olarak tavsiye edilebilir. Bu durumda kaplicanin su faydalari g?rulecektir:
* Mafsallarda arta kalan agrilar azalir.
* Ates ve nabiz normale d?ner.
* Halsizlik ve istahsizlik sona erer; hasta kendisin! daha zinde hisseder.
* Kansizlik ve kanda g?rulen romatizmal bulgular ortadan kalkar.
* Yeni n?betlerin gelmesi engellenmis olur.
    2- Yaslilik Romatizmasi (Osteoartrit): Genellikle elli yasin uzerindeki erkeklerde g?rulur. Gecmiste hastalanmis veya kaza gecirmis eklemleri tutar. Eklemler siser ve hareket sirasinda cok agri verir. Parmak kemiklerinin uc eklemlerine yakin yerlerde kemik buyumesi g?rulebilir. Agirlik tasiyan eklemler, hareket sirasinda gicirtili bir ses cikarir.
    Hastalik ilerlemis ise; istirahat, fizikoterapi ve ortopedik mudahaleden sonra ancak kaplica tedavisi uygulanabilir.
    3- Baska Bir Hastalik Sonrasinda Ortaya cikan Romatizma (Romatoit Artrit): Umumiyetle yirmi-kirk yas arasi kadinlarda g?rulur. Sebebi tam bilinmemekle beraber, iltihabi bir kadin hastaligindan sonra ortaya ciktigi icin; bir cesit bagisiklik reaksiyonu oldugu sanilmaktadir. El ve ayaklarin ufak eklemlerinde, altcene kemiginin kafatasina birlestigi yerde, k?prucuk ve g?gus kemigi eklemlerinde agri ile birlikte sislikler g?rulur.
    Hastaligin ilerlemesini beklemeden bir doktora muracaat edilirse, kaplica tedavisi cok iyi neticeler verecektir.
    4- Doku Harabiyeti ile Neticelenen Romatizmalar (Fibrozit):
    Mafsal agrilari ve tutukluklari ile birlikte; erkeklerde damar sertligi, kadinlarda sismanlama egilimi g?rulur. Eklem yerlerindeki bag doku iltihaplanma sonucu yikima ugrar ve tutukluklara sebep olur. ?lerlemesi halinde hastada istahsizlik, hareketsizlik ve beslenme bozukluklari g?rulur. Zaman zaman vucut atesinde yukselmeler olur. Kaplica tedavisinin iyi neticeler verdigi g?zlenmistir.
    5- Ameliyat Sonrasi Ortaya cikan Eklem Tutukluklari: cesitli is kazalari sirasinda, hareket sistemlerinde meydana gelen kirik, cikik ve ezilmelerin bazan ameliyatla tedavisi gerekmektedir. Ameliyat sonrasinda cerrahi mudahale g?ren eklem yerlerinde agrilar ortaya cikabilir. Bu agrilar icin de kaplica tedavisi cok iyi neticeler vermektedir.
    Romatizmaya Yakalanmamak icin: Romatizmanin hemen hemen her cesidinin tedavisi zor hastaliklardan oldugu kabul edilmistir. Bunun icin, hastalikla mucadeleden ziyade; koruyucu tedbirler daha ?nemlidir. 
    D?KKAT: Kemik tum?ru oldugu teshis edilen hastalar kesinlikle kaplicaya gidemezler. Ayrica, romatizma ile ilgisi olmayan, mikrobik kemik ve mafsal hastaliklarinda da kaplica tedavisi uygulanmamalidir.

Hazirlayan Secdegulleri.Net ve Secdegulleri.Net Sitelerine Tesekkurler

Copyright © Asagi Homurlu Kasabasi Resmi Web Sitesi Yayıncı Firmalardan İzin alınarak. Yayınlanabilir.

Yayınlanma: 2005-09-06 (972 okuma)